ارائه الگوی مفهومی مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی اسلامی

نوع مقاله : علمی ـ ترویجی (روانشناسی و روانشناسی تربیتی)

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه تهران. تهران. ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی. دانشگاه امام صادق (ع) - پردیس خواهران. تهران . ایران

چکیده

هدف مقاله حاضر شناسایی مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی است. فرهنگ، مبنای تحول سازمانی است. جوهره اصلی فرهنگ سازمانی، الگوی مفروضات اساسی مربوط به فرهنگ آن سازمان است. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. برای رسیدن به هدف پژوهش، به بررسی اسناد و مدارک پرداخته شده است. بر این اساس، آیات و روایات مرتبط به‌صورت هدفمند از قرآن کریم و کتب معتبر روایی انتخاب شده است. سپس از طریق تحلیل کیفی، با استفاده از تحلیل محتوای استقرایی ـ قیاسی به شیوه کدگذاری باز، داده‌های جمع‌آوری‌شده تجزیه و تحلیل شده است. مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی در اسلام، برخاسته از جهان‎بینی توحیدی است که در پنج مقوله مبدأ فاعلی و غایی، انسان، جهان، زمان و مکان تجلی پیدا می‌کند. در تحلیل توصیفی و کمی داده‌ها، مفاهیم الوهیت از مقوله مبدأ فاعلی و غایی، اختیار از مقوله انسان، حال سازنده آینده از مقوله زمان، شناخت از مقوله جهان و اصل هجرت از مقوله مکان (فضا) حائز بیشترین اهمیت است، و در بین مقولات، مقوله مبدأ فاعلی بالاترین رتبه را کسب کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

تقدیم نموذج مفهومی للفرضیات الأساسیة للثقافة التنظیمیة الإسلامیة

چکیده [العربیة]

تهدف هذه المقالة التعرف علی الفرضیات الأساسیة للثقافة التنظیمیة بالترکیز علی التعالیم الإسلامیة.
و تعتبر الثقافة أساس التغیر التنظیمی و جوهر الثقافة التنظیمیة الرئیس و هو نموذج الفرضیات الأساسیة المتعلقة بثقافة تلک المنظمة.
تقوم المقالة باتباع منهج الدراسات الوصفی التحلیلی و بدراسة المستندات و الوثائق. و علی هذا الأساس تم اختیار الآیات و الأحادیث المرتبطة بمنهج هادف من خلال المصحف الشریف و کتب الحدیث الموثوق بها.
ثم عُرِضت المعطیات المختارة للتحلیل تحلیلا کیفیا بالاستناد إلی منهج تحلیل المضمون الاستقرائی ـ القیاسی و بأسلوب التشفیر المفتوح. إن الفرضیات الأساسیة للثقافة التنظیمیة الإسلامیة نابعة عن النظرة الکونیة التوحیدیة التی تتجلی فی خمسة عناصر تتمثل فی المبدأ الفاعلی و الغائی، و الإنسان، و العالم، و الزمان، و المکان. و فی التحلیل الوصفی و الکمی للمعطیات فإن مفاهیم الألوهیة الراجعة إلی قضیة المبدأ الفاعلی و الغائی، و الاختیار الراجع إلی قضیة الإنسان، و الحال المکوِّن للمستقبل الراجعة إلی قضیة الزمان، و المعرفة الراجعة إلی قضیة العالم، و أصل الهجرة الراجع إلی قضیة المکان، حائزة علی أهمیة أکبر، و نالت قضیة المبدأ الفاعلی و الغائی علی أعلی درجة من بین القضایا.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الثقافة التنظیمیة
  • الفرضیات المبدئیة
  • البیئات التربویة
  • الإسلام