تبیین و نقد آموزش ارزش ‏های اخلاقی در طرح پایدیا

نوع مقاله : علمی ـ ترویجی (روانشناسی و روانشناسی تربیتی)

نویسندگان

1 دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران و مدرس دانشگاه

2 دانشیار گروه مبانی فلسفی اجتماعی آموزش پرورش دانشگاه تهران

3 ااستاد گروه مبانی فلسفی اجتماعی آموزش پرورش دانشگاه تهران

4 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

آموزش ارزش‏ های اخلاقی همواره در نظام‏ های آموزشی جهان، مسأله‏ ای مهم بوده است. هر گونه شکست در عرصه چنین آموزشی، به‏ منزله شکست در نظام آموزشی محسوب می‏ شود. طرح پایدیا به عنوان واکنشی در قبال افول فرهنگی و اخلاقی در نظام آموزشی غرب است که بررسی و نقد آن می ‏تواند موجب استحکام دیدگاه نظری شود. مقاله حاضر، با روش توصیفی ـ تحلیلی، خاستگاه تفکر فلسفی ارزش‏ های اخلاقی، ارتباط چنین آموزشی با اهداف، محتوا و روش را تبیین و مورد نقد (درونی و بیرونی) قرارداده است. با توجه به این‏که طرح مذکور، مبتنی بر وجه شناختی عمل بوده و در سیر آموزش و پرورش عمومی، استدلال‏ورزی در باب مفاهیم اخلاقی را در کلاس‏ های سمینار در نظر دارد، یافته‏ های تحقیق نشان می‏ دهد نیاز به آموزگاران مجرب در برگزاری کلاس‏ های سمینار، ضرورت فعالیت عملی دانش‏ آموزان جهت نیل به هدف مسؤولیت‏ پذیری و مواجه نمودن آنان با نتایج اعمال خود و ایجاد انگیزه در آن‏ ها جهت ترک یا ادامه عمل، همچنین نیاز به شرایطی نظیر یادگیری مبتنی بر کار در تربیت حرفه‏ ای جهت ادراک ارزش‏ های مرتبط با طبیعت و ارزش‏ های انسانی و اجتماعی از جمله نقدهای درونی این طرح است. از سوی دیگر تأکید بر بعد شناختی عمل کافی نبوده و لازم است مبتنی بر مبانی  دیگرعمل (اراده و میل) برنامه درسی‏ ای با ابعاد متنوع طراحی گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

توضیح و نقد تعلیم القیم الأخلاقیة فی برنامج بایدیا

چکیده [العربیة]

إن قضیة تعلیم القیم الأخلاقیة کانت و لاتزال تحظی بأهمیة خاصة فی أوساط الأنظمة التعلیمیة فی أنحاء العالم. و الفشل فی مجال تعلیم هذه القیم یعادل الفشل فی نظام التعلیم کله. و قد کان برنامج بایدیا ردة فعل إزاء الانهیار الثقافی والأخلاقی فی نظام التعلیم الغربی حیث یؤدی دراسته و نقده إلی تقویة الرؤیة النظریة.
و هذه المقالة تهتم بتبیین و نقد مصدر الفکرة الفلسفیة المکنونة تحت القیم الأخلاقیة، و علاقة تعلیم هذه القیم بالأهداف و الفحوی و الأسلوب وذلک باتباعها منهج الوصفی ـ التحلیلی .
و اعتبارا قیام هذا البرنامج علی الجانب المعرفی و اهتمامه باعتماد الاستدلال فی القضایا الأخلاقیة فی دروس المحاضرة فی مسار التعلیم و التربیة العامة، فإن نتائج الدراسات تشیر إلی نقاط ضعف فی ذات البرنامج منها: الحاجة إلی الکوادر المتخصصة لدروس المحاضرات، و ضرورة النشاط العلمی عند الطلاب لنیل هدف قبول المسؤولیة و مواجهتهم نتائج أعمالهم و إعطائهم الدافع لترک العمل أو الاستمرار فیه، و الحاجة إلی توفیر ظروف خاصة کالتعلم المبنی علی العمل فی التربیة الإختصاصیة بغیة إدراک القیم المرتبطة بالفطرة و القیم الإنسانیة والاجتماعیة
و من جانب آخر نجد عدم کفایة التأکید علی الجانب المعرفی للعمل و ضرورة تصمیم البرنامج الدراسی المتعدد الجوانب بألإبتناء علی أسس العمل (الإرادة و الرغبة).

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • القیم الأخلاقیة
  • التربیة و التعلیم
  • برنامج بایدیا
  • مورتیمر آدلر