جایگاه زبان سکوت در تربیت دینی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه قم

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه قم

چکیده

دین اسلام با برخورداری از منابع غنی «قرآن و سنت» برنامة تربیتی همه‌جانبه‌ای به جهانیان عرضه می‌کند. یکی از ابعادی که دین اسلام آن را به‌خوبی تبیین می‌کند، «سکوت» است. پژوهش حاضر بر موضوع جایگاه زبان سکوت در تربیت متمرکز است؛ به همین منظور، ابتدا معنای سکوت را در تربیت دینی مشخص می‌کند و سپس با تکیه بر قرآن و سنت، جایگاه سکوت را در این دو منبع تبیین می‌نماید. برای دستیابی به این هدف، ابتدا با مراجعه به قرآن و کتب روایی، معنای سکوت روشن شد و درنهایت، با تحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده، جایگاه این مهم در تربیت دینی تبیین شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد سکوت و خاموشی معادل واژة صمت و انصات، به‌معنای عفت کلام است و در روایات دینی اسلامی، سکوت با مؤلفه‌هایی همچون عقل‌ورزی، تفقّه و حلم رابطة مستقیمی دارد. درنهایت این نتیجه به‌دست آمد که در نظام تعلیم و تربیت کنونی، به‌دلیل انتقال حجم وسیع اطلاعات و داده‌ها، زمانی برای تفکر و تأمل وجود ندارد و راه برطرف کردن این خلأ، تجربة سکوت و فراهم کردن فرصتی برای آن است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

مکانة لغة الصمت فی التربیة الدینیة

چکیده [العربیة]

یقدم الدین الاسلامی برنامجا تربویا شاملا مع تمتعه بالمصدرین الثریین «القرآن والسنة». و السکوت من إحدى المواضیع التی یبینها دیننا جیداً. و ترکز هذه الدراسة علی مکانة لغة الصمت فی التربیة؛ فتقوم أولاً بتحدید معنی السکوت فی التربیة الدینیة، ثم تبین مکانة السکوت بالاعتماد على القرآن والسنة. ولتحقیق هذا الهدف أولا تم الرجوع الی القرآن والکتب الروائیة، وأخیراً تبین مکانة هذا الأمر المهم فی التربیة الدینیة من خلال تحلیل المعلومات المکتسبة. وتظهر نتائج هذه الدراسة أن کلمة السکوت معادلة لکلمتی الصمت والإنصات وتعنی العفة فی الکلام. وفی الروایات الدینیة هناک صلة مباشرة بین السکوت والمکونات کالرصانة، والتفقه والحلم. وفی النهایة استنتجنا أنه لیس هناک وقت للتفکیر والتأمل فی نظام التعلیم والتربیة الحالی، و ذلک بسبب انتقال حجم کبیر من المعلومات والمعطیات، والحل یتمثل فی توفیر الفرصة لتجربة السکوت.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الصمت
  • السکوت
  • الإنصات
  • التربیة
  • التربیة الدینیة