تأثیر اجرای برنامة آموزش فلسفه به کودکان در رشد معنوی دانش‌آموزان دختر شهر اصفهان

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر اجرای برنامة آموزش فلسفه به کودکان در رشد معنوی دانش‌آموزان دختر شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-94 انجام شده است. روش پژوهش از نوع شبه‌آزمایشی با پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه ‌گواه است. جامعة آماری پژوهش، دانش‌آموزان دختر ردة سنی دوازده تا چهارده سال شهر اصفهان است که از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای، از میان دو مرکز کانون‌ پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر اصفهان به‌صورت تصادفی انتخاب شدند: یک مرکز به‌عنوان گروه آزمایش و مرکز دیگر به‌منظور گروه گواه. سپس از هریک از این مراکز، پانزده دانش‌آموز به‌صورت تصادفی انتخاب، و در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. هر دو گروه پرسش‌نامة سنجش معنویت هال و ادواردز (1996) را تکمیل کردند (آلفا کرونباخ 89/0) و سپس برنامة آموزش فلسفه به کودکان گروه آزمایش به‌مدت پانزده جلسة یک‌ساعته، هر هفته دو جلسه، آموزش داده شد. به گروه گواه آموزشی در این زمینه داده نشد. در پایان دوره، هر دو گروه مجدد پرسش‌نامة مذکور را تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار، و در سطح آمار استنباطی از تحلیل کواریانس چندمتغیره بهره گرفته شد. یافته‌ها به‌طور کلی نشان داد برنامة آموزش فلسفه به کودکان در رشد معنوی فراگیران اثرگذار است. دربارة زیرمقیاس‌های رشد معنوی نیز باید گفت اجرای این برنامه به رشد آگاهی از وجود خداوند، کاهش ناامیدی، بزرگ‌نمایی و بی‌ثباتی در رابطه با خدا منجر می‌شود؛ اما در دو مؤلفة پذیرش واقعی و توان مدیریتی، برنامة فوق بر گروه آزمایش مؤثر واقع نشد. بنابراین، بااینکه برنامة نام‌برده در برخی ابعاد رشد معنوی معنادار نبود، به‌طور کلی و با درنظر گرفتن تمام جوانب می‌توان نتیجه گرفت که با اجرای برنامة آموزش فلسفه به کودکان می‌توان رشد معنوی دانش‌آموزان را ارتقا داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

تأثیر تنفیذ برنامج تعلیم الفلسفة علی التطور الدینی للأطفال على تلمیذات مدینة اصفهان

چکیده [العربیة]

یهدف هذا البحث الی دراسة تأثیر تنفیذ برنامج تعلیم الفلسفة علی التطور الدینی للتلامیذ. تتبع هذه الدراسة المنهج الشبه تجریبی مع الاختبار الأولی ـ الاختبار المتأخر، والمجموعة الضابطة. والمجتمع الإحصائی یتمثل فی الطالبات التی تتراوح أعمارهم بین 12 الی 14 سنة بمدینة اصفهان و قد اختیرت عینات عنقودیة من المعهدین بصورة عشوائیة. تم اختیار 15 طالبة من کل هذین المعهدین، وقد تم وضعهن فی مجموعتین تجریبیة وضابطة. وقد ملأ أفراد کلتی المجموعتین استمارة التقییم الدینی لهال إدواردز (1996م) (کرونباخ ألفا 89%)، ثم تم تعلیم فلسفة الأطفال للتلمیذات فی المجموعة التجریبیة 15 حصة، مدت کل حصة ساعة. وفی نهایة هذه الدورة، قام أفراد کلتا المجموعتین بملأ الاستمارة المذکورة مرة أخری. وقد تمت الاستفادة من المعدل والانحراف المعیاری، ومن تحلیل التباین المتعدد المتغیرات. وقد أظهرت النتائج إجمالیا أن برنامج تعلیم الفلسفة للأطفال یؤثر علی التطور الدینی للمتعلمین؛ حیث یؤدی تنفیذ هذه البرنامج إلى رفع مستوى الوعی بوجود الله، وانخفاض نسبة الیأس، والمبالغة، و التزعزع فی الارتباط بالله؛ ولکن بالنسبة لمکونتی القبول الواقعی والقدرات الإداریة، لم یؤثر البرنامج المذکور آنفا علی المجموعة الضابطة. فعلی الرغم من أنه لیس لهذا البرنامج معنی فی بعض جوانب التطور الدینی، إلا أنه إجمالیاً ومع أخذ جمیع الجوانب بعین الاعتبار بإمکاننا أن نستنتج امکانیة الارتقاء بالتطور الدینی للطلاب إثر تنفیذ برنامج تعلیم الفلسفة للأطفال.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • تعلیم الفلسفة للأطفال
  • التطور الدینی
  • تلمیذات مدینة اصفهان