مبانی انسان‌شناختی در اندیشه‌های علی صفایی حائری و اصول تربیتی ناظر بر آن

نوع مقاله : علمی ـ ترویجی (روانشناسی و روانشناسی تربیتی)

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر درپی استخراج مبانی انسان‌شناختی و اصول تربیتی حاصل از آن براساس اندیشه‌های یکی از متفکران اسلامی معاصر، علی صفایی حائری، است. روش‌های به‌کاررفته در این تحقیق شامل «توصیف»، «تحلیل زبان فنی و رسمی» و «استنتاج» است. در این پژوهش، ابتدا به بررسی برخی اصطلاحات و مفاهیم به‌کاررفته در آثار صفایی ازجمله «انسان در دو فصل»، «ساختار جامعه»، جریان «تدبر، تفکر، تعقل» در انسان، «درک وضعیت، درک تقدیر و درک ترکیب» (کلیدها) و «آزادی» پرداخته شده و سپس با درنظر گرفتن «عبودیت» به‌عنوان هدف کلی نظام تربیتی صفایی، سه مبنای انسان‌شناسی نوع اول اول برگرفته از اختیار، گرایش‌های صحیح و آزادی انسان، سه هدف واسطی، هشت مبنای انسان‌شناسی نوع دوم و هشت اصل تربیتی، از آثار وی استخراج و در قالب قیاس عملی صورت‌بندی شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

مبادئ علم الانسان فی آراء علی صفائی حائری و الأصول التربویة القائمة علیها

چکیده [العربیة]

ترمی هذه الدراسة إلی استخراج مبادئ علم الانسان (الانثربولوجیا) والأصول التربویة الناجمة عنها حسب آراء علی صفائی حائری وهو من المفکرین الاسلامیین المعاصرین. تمت فی هذه الدراسة الإعتماد علی ثلاثة مناهج و هی: «الوصفی» و«تحلیل اللغة الفنیة والرسمیة» و«الاستنتاج». ففی البدایة قام الباحث بدراسة بعض المصطلحات والمفاهیم المستخدمة فی آثار صفائی بما فیها: «الانسان فی الفصلین» و«هیکل المجتمع» و تیار «التدبر والتفکیر والتعقل» فی الانسان، و«استیعاب الوضعیة واستیعاب التقدیر واستیعاب الترکیب» (المفاتیح) و«الحریة»؛ ثم نظر إلی «العبودیة» کهدف عام فی نظام صفائی التربوی، و قد قام بإستخراج ثلاثة مبادئ للنوع الأول من علم الانسان المقتبس من الاختیار، والاتجاهات الصائبة وحریة الانسان، وثلاثة أهداف وسطی، وثمانیة مبادئ للنوع الثانی من علم الانسان، وثمانیة أصول تربویة من آثاره حیث تم تشکیلها علی أساس القیاس العملی.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • علی صفائی حائری
  • علم الانسان(الانثربولوجیا)
  • الأصول التربویة
  • الاستنتاج