علل تلقین‌گرایی در نظام آموزش رسمی و غیررسمی و راهکارهای برون‌رفت متناسب با فرهنگ اسلامی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته تحقیقات آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، تبیین و نقد علل تلقین‌گرایی در نظام آموزش رسمی و غیررسمی و ارائه راهکارهای برون‌رفت از آن، متناسب با فرهنگ اسلامی است. روش پژوهش، روش‌های فلسفی تحلیل و تفسیر مفهومی (بررسی بافت یا سیاق مفهوم، تحلیل بر حسب مفهوم متضاد) و روش تحلیل استعلایی است. نتایج پژوهش بیانگر  آن است که عوامل موثر بر شکل‌گیری تلقین‌گرایی در آموزش رسمی، روش تدریس منفعلانه، محتوای تلقینی و استفاده ابزاری از آموزش و پرورش است. در آموزش غیررسمی نیز می‌توان به فرهنگ، خانواده، معیارپذیری و عوامل روانشناختی در شکل‌گیری تلقین‌گرایی اشاره کرد. راهکارهای مرتبط با کاهش تلقین‌گرایی در آموزش رسمی، شامل روش تدریس فعال، محتوای دانش‌آموز محور  و تربیت شهروندی است و در آموزش غیررسمی، تعادل فرهنگی، آموزش خانواده، معیارشناسی و توجه به خودآگاهی و خودشناسی روان‌شناختی پیشنهاد شده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Causes of Indoctrination in Formal and Informal Education Systems and Provide Solutions Compatible with Islamic Culture

نویسندگان [English]

  • hassan bagherinia 1
  • Saeed Shakuri Moghani 2
1 Assistant Professor of philosophy of education, department of educational sciences, hakim sabzevari university, sabzevar (corresponding Author)
2 M.A. student in educational research, department of educational sciences ferdowsi university of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

The purpose of this research was to explain and critique the causes of indoctrination in formal and informal education systems and to offer solutions that are compatible with Islamic culture. To do so, it was utilized philosophical conceptual analysis and interpretation (reviewing the context or registering of concept, and analyzing based on the contrast concepts) as well as transcendental analysis methods. The results indicated passive teaching methods, indoctrinating contents, and misuse of education are the influential factors on formation of indoctrination in formal education. While in informal education culture, family, passive acceptance of criteria and also psychological factors influenced on formation of indoctrination. Active teaching methods, student-centered content, and citizenship education are the solutions that would reduce indoctrinating oriented in formal education. To avoid indoctrination in informal education following solutions are offered: cultural moderation, family education, criteria recognition in this domain and paying attention to psychological self-awareness and self-discovery.

کلیدواژه‌ها [English]

  • indoctrination
  • formal education
  • informal education
  • Islamic culture
  • solutions

عنوان مقاله [العربیة]

أسباب التلقین فی نظام التعلیم الرسمی وغیر الرسمی و طرق الحل المتناسبة مع الثقافة الاسلامیة

چکیده [العربیة]

تهدف هذه المقالة الی تبیین ونقد أسباب التلقین فی نظام التعلیم الرسمی وغیر الرسمی وتقدیم حلولا متناسبة مع الثقافة الاسلامیة لعلاجه. ویقوم البحث فی ضوء المناهج الفلسفیة للتحلیل والتفسیر المفهومی ،ومنهج التحلیل المتعالی. تدل النتائج المستخلصة علی أن العوامل المؤثرة علی التلقین فی التعلیم الرسمی تتمثل فی التدریس غیر الفعال، والمضامین التلقینیة وسوء الاستخدام للتعلیم والتربیة. والعوامل المؤثرة علی التلقین فی التعلیم غیر الرسمی تتبلور فی الثقافة والأسرة والعوامل النفسیة. وفی التعلیم الرسمی یمکن خفض مقدار التلقین من خلال طریقة التدریس الفعال والمضامین المتمرکزة حول الطالب والتربیة المواطنیة. وأما فی التعلیم غیر الرسمی یقترح الموازنة الثقافیة والتعلیم الأسری والتمییز بین المعاییر والاهتمام بالوعی الذاتی واکتشاف الذات فی علم النفس.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التلقین
  • التعلیم الرسمی
  • التعلیم غیر الرسمی
  • الثقافة الاسلامیة
  • الحلول المقترحة للعلاج

مراجع

بارو، رابین  و وودز، رونالد (۱۳۵۲)، درآمدی بر فلسفه آموزش و پرورش، ترجمه فاطمه زیبا کلام، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ
باقری، خسرو (۱۳۸۴)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد دوم،. تهران: مدرسه
ـــــــــــــ (1389)، رویکردها و روش‏ های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
بیرو، آلن ( 1375)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه ساروخانی، تهران: کیهان
 جوشن‌ لو، محسن و رستمی، رضا ( 1388)، روانشناسی بین فرهنگی، تهران: ارجمند
 حیدری، م و نصر بختیاری، ح ( 1388)، «تلقین، چالش فرا روی تربیت دینی»،  اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 2، 88ـ94
دلورز، ژاک (1380)، آموزشبرایقرنبیستویکم(مسایلودورنماها)، ترجمه سید فرهاد افتخار زاده. تهران: عابد
سیف، علی‌ اکبر (1386)، روانشناسی پرورشی، روانشناسی آموزش و یادگیری،  تهران: آگاه
ـــــــــــ (1390)، روانشناسی پرورشی نوین، تهران: دوران
شعاری‌ نژاد، علی اکبر (1375)، فرهنگ علوم رفتاری، تهران: امیرکبیر
ـــــــــــ (1386)، فلسفه آموزش و پرورش، تهران: امیرکبیر
علاقه‌ بند، علی (1391)،  مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، تهران: روان
عوقی، وحید (1390)، جمع‌گرایی ـ فردگرایی از دیدگاه فرهنگ جامعه مهدوی، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 1، 22، 75ـ98
کریمی، یوسف (1381)، روانشناسی اجتماعی (نظریه‌ها، مفاهیم و کاربردها)،تهران: ارسباران
 لوک، ب؛ ژوزه، د؛ لامارش، ل (1384)، روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه گنجی، تهران: ساوالان
مصباح یزدی، محمدتقی (1379)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن و اسلام، تهران: بین‌ الملل
مطهری، مرتضی (1378)، حماسه حسینی، تهران: صدرا  
منطقی، مرتضی (1389)، آموزش غیررسمی (اثرات پنهان تبلیغات در اندیشه مخاطبان)، تهران: بعثت
مهریان، محمد جعفر (1385)، مبانی و اصولتعلیم ـ تربیت، تهران: ساوالان
ندیمی، محمد تقی (1377)، آموزش و پرورش سه مقطع، تهران: مهرداد
نیکزاد، محمود (1384)، روانشناسی اجتماعی، تهران: کیهان
وارلا، میکاییل ما (1990)، آموزشوپرورشبرایفردا، ترجمه مرکز تحقیقات آموزش سازمان پژوهش و برنامه‏ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش
یزدان‌ پور، ندا؛ یوسفی، علیرضا؛ حقانی، فریبا (1388)، تأثیر آموزش به روش پروژه‌ای و مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر فولادشهر در درس آمار، دانش و پژوهش در علوم تربیتی ـ برنامه‌ریزی درسی، (22)، ش22، صص86ـ88
 
Born, J. )1996(, Multidimensional Citizenship, University of Toronto press: Canada
Burke, c. G. )2003(, what is critica. available
http://www.balticuniv.uu.se/index.php/component/docman/doc_download/418-what-is-critical-thinkin
Chiodo, J.J. and Leisa. A. M). 2005(, »What do students have to say about citizenship? An analysis of the concept of citizenship among secondary education student«, Journal of social studies research, spring 2005
Dennision, T).1992(, “what does good citizenship mean to student?”,  Journal of social Education January,56, 55ـ57
Funk, v., Wagnalls, g.)1972(, To instruct in doctrines to teach partisan or sectarian dogmas. London: Routledge and Kegan Paul
 Ichilov, O).1991(, Citiz enship Education, New York: Teacher College Press
Iftikhar, I. (2004(,”slam democracy and citizenship education: an examination of the social studies curriculum in Pakistan” ,7,1, http://www.tc.columbia.edu/cice/pdf/25710_7_1_Ahmad.pdf
Kennedy, K.) 1996), New Challenges for Citizenship Education, ACSA: Australia
 Momanu, M) 2012), “The Pedagogical of dimension of indoctrination: criticism of indoctrination and the constructivism in education”, Meta: Research in hermeneutics, phenomenology, and Practical,1, 88, 105 Pilosophy
Lee, W.O. (2000), Citizenship Education, University of Hong Kong: center for curriculum and instruction
Parker, E.) 2006,( “Indoctrination: still Alive and well”, Australian Ejournal of Theology,6,3
Prior,W.)2001(, CitizenshipEducation:Australian experiences, LO: Netherland
Reichard, J.D.)2013(,“From Indoctrination to Initiation: A Non-coercive Approach to Faith- Learning Integration”, JECB, 17,1, 99ـ 285
Woodward, J. E.) 2000), “Problem solving”,  Part of NCA commission on Accrediation AND school improvement, Journal of School improvement ,1.
Torney Purta, J.) 1991), Civic Education, In: International Encyclopedia of Curriculum, pergamon press
Wilson, J.)1964), Education and indoctrination, Manchester: University Press
Demirel, M. (2009), “Lifelong Learning and Schools in the Twenty-first Century”, Procedia Social and Behavioral Sciences.World Conference on Educational Sciences, 1, P. 1709-1716

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 خرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 20 آبان 1395
  • تاریخ پذیرش: 29 دی 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 29 دی 1395
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار