تبیین پدیدارنگاری‎ فلسفه تربیتی عبادت (نماز) از دیدگاه معلمان و اولیای دانش‌آموزان

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی، پردیس بین‌الملل دانشگاه خوارزمی

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین پدیدارنگاریفلسفه تربیتی عبادت از دیدگاه معلمان و اولیای دانش‌آموزان مدارس ابتدایی در استان البرز و به روش پدیدارشناسی است. برای این پژوهش 17 نفر از معلمان و 15 نفر از اولیای دانش‌آموزان دوره ابتدایی به‌صورت هدفمند انتخاب شدند تا در این پژوهش شرکت کنند. در‌ این مطالعه برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه (عمیق و نیمه‌ساختاریافته) استفاده شد. تمام مصاحبه‎ها پس از توضیح اهداف پژوهش به مصاحبه‌شوندگان و کسب مجوز از ایشان، ضبط و پیاده‌سازی شد. میانگین مدت هر مصاحبه حدود 55 دقیقه بود. در این پژوهش 5 پرسش اصلی برای مصاحبه در رابطه با هدف طراحی، و متناسب با پاسخ شرکت‌کنندگان پرسش‌های بعدی جهت تعمیق اطلاعات مطرح شد. برای تحلیل داده‎ها از رویکرد توصیفی ‌ـ تحلیلی با استفاده از کدگذاری در دو سطح باز و محوری استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که عبادت در بعد فردی کارکردهایی شامل افزایش اعتماد به نفس، معنایابی در زندگی، سعادتمندی و تعالی انسان و در بعد عاطفی شامل احساس لذت و افزایش آرامش دارد؛ در بعد جامعه‌شناختی نیز دربرگیردنده ارتقای ارزش‌های اخلاقی و کاهش جرائم اجتماعی است، همچنین در بعد خانوادگی، پایداری شخصیت و کاهش مشکلات خانوادگی از جمله کارکردهای تربیتی عبادت به شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [العربیة]

التبیین الفینومولوجی للفلسفة التربویة للعبادة (الصلاة) حسب وجهة نظر المعلمین وأولیاء أمور التلامیذ

چکیده [العربیة]

ترمی هذه الدراسة الی تبیین الفلسفة التربویة للعبادة حسب رأی المعلمین وأولیاء أمور التلامیذ فی المدارس الابتدائیة بمحافظة البرز وفق المنهج الفینومولوجی. وقد اختیر 17 معلما و 15 شخصا من أولیاء أمور التلامیذ فی المدارس الابتدائیة کعینات هادفة. وتم استخدام المقابلات شبه الممنهجة العمیقة لجمع البیانات. وبعد تبیین غایات البحث للمتقابَلین، و بعد الاستئذان منهم تم تسجیل المقابلات وتطبیقها. و معدل مدة کل مقابلة حوالی 55 دقیقة.


وقد طرحت 5 أسئلة رئیسة مرتبطة بالغایة للمقابلة، وطبق إجابات المشارکین کانت تطرح الأسئلة التی تلیها وذلک لتعمق فی المعلومات. والمنهج المستخدم لتحلیل البیانات فی الاتجاه الوصفی التحلیلی هو التشفیر فی المستویین المفتوح والمحوری. وأما النتائج المستخلصة من البحث تدل علی أن للعبادة تأثیر فی الجانب الفردی بما فیها زیادة الثقة بالنفس و فلسفیة الحیاة وسعادة الانسان وکماله؛ وفی الجانب العاطفی لها وظائف تنطوی علی الشعور باللذة وزیادة الهدوء؛ وأما فی الجوانب الاجتماعیة تؤدی العبادة الی رفع مستوى القیم الأخلاقیة وانخفاض الجرائم الاجتماعیة؛ وفی الجانب الأسری تؤدی الى ثبات الشخصیة وانخفاض المشاکل الأسریة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الفلسفة التربویة للعبادة
  • المعلمون
  • أولیاء التلامیذ
  • فینومولوجیا