بررسی «معنای زندگی» براساس دیدگاه‌ انسان‌شناختی علامه جعفری و اصول تربیتی ناظر بر آن

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه فرهنگیان

2 دانشیار گروه مبانی فلسفی اجتماعی آموزش پرورش دانشگاه تهران

3 استاد گروه مبانی فلسفی اجتماعی آموزش پرورش دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش درصدد بررسی معنای زندگی و مبانی انسان‌شناختی در دیدگاه جعفری است تابتواند اصول تربیت و مبانی آن را از نظریه حیات معقول ایشان استخراج کند. این پژوهش رویکرد توصیفی‌ـ تحلیلی دارد و از روش‌های استنتاج عملی و تحلیل استعلایی استفاده شده است. یافته‌ها بیانگر این است که جعفری با تأکید بر رویکرد دینی، زندگی معنادار را در چارچوب نظریه حیات معقول ترسیم می‌کند. ایشان دو عنصر بنیادین عقل و وجدان را در تصعید حیات تکاملی دخیل می‌داند که انسان را تحت تعالیم پیامبران الهی از مرحله ناخودساخته به خودساخته و درنهایت به خداساختگی نائل می‌کند. ایشان میان معنا و هدف زندگی قائل به ترادف و نظریه او در باب معنای زندگی منطبق بر نظریه هدف الهی است که براساس آن زندگی به آن اندازه که به تحقق هدف الهی از خلقت آدمی، که همانا قرار گرفتن در جاذبه ربوبی است، مدد رساند، معنادار خواهد بود و این معناداری در سایه خروج از حیات طبیعى محض و ورود به حیات معقول تحقق مى‌یابد. در نهایت اصول به دست آمده در این پژوهش عبارت از تصعید احساسات، تصعید آزادی رو به اختیار، برتری کردار بر گفتار، پرورش وجدان، تلازم تعقل با تهذیب و مسئولیت‌پذیری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Investigation into the Anthropological Viewpoints of Allameh Jafari on "Meaning of Life" and Educational Principles

نویسندگان [English]

  • javad maddahi 1
  • Mohammad Reza Sharafi 2
  • Khosro Bagheri-Noparast 3
1
2
3
چکیده [English]

This paper tries to investigate the anthropological foundation of Jafari on the meaning of life and then some educational and basic principles taken from his viewpoints, will be discussed. The present study is descriptive – analytical approach, and the practical deduction and analytical transcendental methods have been used. The findings indicate that Jafari emphasizing on the religious approach, tries to trace it within the framework of reasonable life. He thinks that two basic elements of wisdom and conscience are very important in the elevation of  life perfection of man that under the guidance of prophets' training, changes the man from the non self-made level into self-made and finally to God-made's. He knows the meaning of life and the purpose of life are synonyms and His viewpoints on the meaning of life are based on the theory of God's goal which means life will be meaningful to the extent that it will fulfill the God's goal in creation of man that is to be within the God's attraction. This is significant shift from "pure natural life" to "reasonable life" will be meaningful. The principles that are discussed here are as follows: elevation feelings, elevation of voluntary freedom, and superiority of deed over speech, training of conscience, reasoning along with refinement and accepting responsibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anthropology
  • Meaning of life
  • educational principles
  • reasonable life
  • Allameh Jafari

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة «معنی الحیاة» حسب الرؤیة الانسانیة للعلامة الجعفری والأصول التربویة القائمة علیها

چکیده [العربیة]

یهدف البحث الى دراسة معنی الحیاة والمبادئ الانسانیة فی رؤیة العلامة الجعفری لاستخراج الأصول التربویة ومبادئها من وجهة نظره حول الحیاة العقلانیة. و للبحث اتجاه وصفی – تحلیلی؛ والمناهج المستخدمة فیه تتمثل فی المنهج الاستنتاجی العملی ومنهج التحلیل المتعالی. والنتائج تدل علی أن العلامة الجعفری یرسم الحیاة ذات المعنی فی إطار وجهة نظره حول الحیاة العقلانیة و ذلک بالتأکید علی الاتجاه الدینی.


العلامة جعفری یعتبر أن العقل والضمیر عنصرین أساسیین مؤثرین علی تصعید الحیاة التکاملیة و بفضل تعالیم الأنبیاء ینتقلان بالانسان من المرحلة العظامیة (غیر الذاتیة الصنع) الی المرحلة العصامیة (الذاتیة الصنع) وبالأخیر یوصلان الانسان الی مرحلة یکون فیها من صنع الله. فإنه یعتبر معنی الحیاة مرادفا لغایة الحیاة، ووجهة نظره حول معنی الحیاة تتطابق مع رؤیة الغایة الالهیة التی تری الحیاة ذات المعنی حینما تساعد الحیاة علی تحقیق الغایة الالهیة لخلق الانسان؛ وهذه الغایة تتمثل فی کون الانسان فی الجاذبیة الربوبیة. وتصبح الحیاة ذات معنی فی ظل الخروج عن الحیاة الطبیعیة المجردة والدخول فی الحیاة العقلانیة. و فی الأخیر نلاحظ المبادئ المستنتجة عن هذا البحث تنطوی علی الارتقاء بالأحاسیس والارتقاء بالحریة النازعة الی الاختیار وأفضلیة الأعمال علی الأقوال وتربیة الضمیر وتلازم العقل وتهذیب النفس والقبول بالمسؤولیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • علم الانسان (الأنثربولوجیا)
  • معنی الحیاة
  • الأصول التربویة
  • الحیاة العقلانیة
  • العلامة الجعفری
دوره 5، شماره 8
بهار و تابستان 1396
خرداد 1396
صفحه 35-58
  • تاریخ دریافت: 12 بهمن 1395
  • تاریخ بازنگری: 18 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 24 اردیبهشت 1396
  • تاریخ اولین انتشار: 01 خرداد 1396
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1396