کارکردهای تربیتی خانواده بر مبنای تحلیل محتوای ادعیه رضوی(ع)‏

نویسنده

دکترای علوم قرآن و حدیث از دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تبیین مؤلفه‌های خانواده مطلوب و کارکردهای تربیتی آن درراستای رشد و اعتلای انسان از منظر امام رضا (ع) است. در این پژوهش از روش «تحلیل محتوا» با دو رویکرد کمی و کیفی استفاده شده و جامعه آماری آن شامل 104 دعا از کتاب «الصحیفة الرضویة الجامعة» است. برای تحلیل کمی، تمامی ادعیه برمبنای مضامین خانواده مورد تحلیل قرار گرفته و مقولات و زیرمقولات مرتبط با موضوع پژوهش نیز احصاء و استخراج شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که مجموع ادعیه امام رضا(ع) در زمینه موضوع پژوهش قابل طبقه‌بندی در چهارمحور «تشویق به تفکر در مسائل اخلاقی»، «آموزش محبت و مهرورزی»، «آموزش حقوق اجتماعی» و «عینیت‌بخشی به آموزه‌های تربیتی با معرفی اهل‌بیت علیهم‏ السلام به‌عنوان الگو» است. همچنین نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد رویکرد غالب این ادعیه، آموزشی بوده و ‏یکی از مهم‌ترین موضوعات آن، توجه به نهاد خانواده و جایگاه آن در جامعه اسلامی برای تربیت و ارائه راهکار و کارکردهای آن است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The family's educational functions based on the analysis of the content of Razavi's claim (AS)

نویسنده [English]

  • mohammad Etrat Doost
Ph.D. graduated in Quranic Sciences and Hadith from Imam Sadeq University (AS)
چکیده [English]

Have standards in Islam that been introduced for the formation of the family. in which the pillars of the family congregate meet those standards, they have the same amount of desirability and play an important role in educating the individual and society. There are some narratives that can be studied and analyzed by the components of a desirable family. In this research, we are going to search for the Holy Family of Imam Reza (AS) in the educational school and extract the position and functions of the family based on their teachings.
Among the works that remained of the imam, his claim was gathered in the book "Al-Sahifa al-Razaviy al-Jameeah". The method of "content analysis" shows that the dominant approach of this claim is educational and one of the most important issues is the attention to the educational functions of the family.

Keywords: Education, Family, Imam Reza (AS), Etics, Prayer, Content Analysis

کلیدواژه‌ها [English]

  • education
  • Family
  • Imam Reza (AS)
  • prayer
  • Content Analysis
قرآن کریم.
ابطحی‌اصفهانی، س. (1378). الصحیفة الجامعة لادعیة علی بن موسی الرضا 7 و ابنائَهالاربعه. قم: مؤسسه امام الهادی.
ابن‌اثیر، م. (1385 هـ). النهایة فی غریب الحدیث. ج 6. بیروت: دار احیاء ‏الکتب العربیة.‏
ابن‌منظور، م. (1405‌ هـ). لسان العرب. بیروت: دار احیاء التراث العربى.
استراوس، آ. و کوربین، ج. و. (1384). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها ترجمه بیوک محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اعزازی، ش. (1376). جامعه‌‌شناسی خانواده. تهران: روشنگران و مطالعات زنان‏.
انصاری‏، ع. (1371). طبقات الصوفیه. به کوشش عبدالحی حبیبی. تهران: نشر سروش.
جانی‌پور، م. (1391). قدرت نرم و دفاع مقدس. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق 7.
حسینی‌دهشیری، ا. (1370). نگرشی به تربیت اخلاق از دیدگاه اسلام با تأکید ‏بر دوره نوجوانی. تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی‏.
خمینی، ر. (1378). صحیفه نور. تهران: مؤسسه حفظ و نشر آثار امام خمینی5 .
داوودی، م. و حسینی‌زاده، ع. (1389). سیره تربیتی پیامبر 6و اهل‌بیت علیهم‏السلام. ج 19. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
صفایی‌حائری، ع. (1386). نظام اخلاقی اسلام. قم: انتشارات لیلة القدر.
طباطبایی، م. (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. ج4. ترجمه سید محمدباقر موسوی‌همدانی. قم: انتشارات اسلامی جامعه‌ مدرسین حوزه علمیه.
طبرسی، ف. (1390 هـ). إعلام الوری بأعلام الهدی. ج2.تهران: انتشارات اسلامیه.
طبرسی، ف. (1403 هـ). الإحتجاج علی أهل اللجاج. مشهد: انتشارات مرتضی.
عزتی، م. (1376). روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس.
فراهیدی، خ. (1410 هـ). کتاب العین. ج4.قم: انتشارات هجرت.
فیروزان، ت. (1360). روش تحلیل محتوا. تهران: انتشارات آگاه.
کریپندورف، ک. (1378). مبانی روش‌شناسی تحلیل محتوا. ترجمه هوشنگ نائینی. تهران: انتشارات روش.
کلینی، م. (1377هـ). الکافی، به کوشش علی‌اکبر غفاری. تهران: انتشارات اسلامی.
 Frankena, W. (2000). To ward philosophy of education: In what is philosophy of education. U.S.A: Macmillan.
Pearsall, J. (2001), The New Oxford Dictionary of English, Oxford University Press.‎
دوره 6، شماره 10
خرداد 1397
صفحه 47-70
  • تاریخ دریافت: 12 دی 1396
  • تاریخ بازنگری: 22 اردیبهشت 1397
  • تاریخ پذیرش: 12 خرداد 1397
  • تاریخ اولین انتشار: 16 تیر 1397
  • تاریخ انتشار: 16 تیر 1397