ارتباط باورها و نگرش های دینی و سبک زندگی اسلامی با عملکرد شغلی معلمان مقطع ابتدایی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین باورها و نگرش­ های دینی و سبک زندگی اسلامی با عملکرد شغلی معلمان مقطع ابتدایی در سال تحصیلی 96ـ1395 بود. روش تحقیق توصیفی ـ هم­بستگی بود. جامعه آماری تمام معلمان مقطع ابتدایی ( 100مرد، 152 زن) شهرستان بندرترکمن تشکیل می­ دهند که با روش تصادفی طبقه­ ای، 61 مرد و 92 زن برای نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ ها از سه پرسش­نامه دین­داری گلاک و استارک (1965)، سبک زندگی اسلامی کاویانی (1388) و عملکرد شغلی پاترسون (1970) و برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از آزمون رگرسیون چندگانه و ضریب هم­بستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین باورها و نگرش­ های دینی و سبک زندگی اسلامی با عملکرد شغلی معلمان به­ طور کلی رابطه وجود دارد و باورها و نگرش­ های دینی و سبک زندگی اسلامی هم­زمان 79 درصد (ضریب تعیین 79 درصد) از واریانس، با نتایج هم­خطی به ­ترتیب ۶۵/۳و ۰۴/۳ متغیر عملکرد شغلی معلمان را تبیین می­ کنند. همچنین، بین باورها و نگرش­ های دینی و ابعاد آن (اعتقادی، عاطفی، پیامدی، مناسکی و فکری) با عملکرد شغلی، بین سبک زندگی اسلامی با عملکرد شغلی و درنهایت بین باورها و نگرش­ های دینی و ابعاد آن با سبک زندگی اسلامی و ابعاد آن (زمان­ شناسی، امنیت ـ دفاعی، تفکر و علم، سلامت روان، خانواده، مالی، اخلاقی، باورها، عبادی و اجتماعی) معلمان مورد مطالعه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در نتیجه افرادی که از لحاظ باورها و نگرش­ های دینی و سبک زندگی اسلامی در سطح بالایی قرار دارند، عملکرد شغلی آنان مؤثر است .

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ارشدی، ن.، و شکرکن، ح. (1386). بررسی رابطه فشار روانی ناشی از تعارض و ابهام نقش با عملکرد و خشنودی شغلی با توجه به اثرهای تعدیل­کننده استقلال کاری و پیوستگی گروهی در کارکنان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب ـ  منطقه اهواز. علوم تربیتی و روان­شناسی، 14( 1 و 2)، 148ـ129.
امیری نسب، ع. (1394). بررسی رابطه باورها و نگرش­های دینی و سبک زندگی سالم کارکنان مجتمع آموزشی و پرورشی شهدای مسجد جامع چابهار. همایش بین­المللی روان­شناسی و فرهنگ زندگی، 998ـ987. 
باینگانی، ب.؛ ایراندوست، س. ف.؛ و احمدی، س (1392). سبک زندگی از منظر جامعه­شناسی: مقدمه­ای بر شناخت و واکاوی مفهوم سبک زندگی. مهندسی فرهنگی، 8(77)، 74ـ 56.
برزگر، م.، و محمدی، ن. (1391). بررسی تعیین رابطه بین توانمندسازی با عملکرد شغلی. شیراز: اولین همایش منطقه­ای حسابداری و مدیریت.
پورغفاری، س. س.؛ پاشا، غ.؛ و عطاری، ی. (1388). بررسی اثربخشی آموزش مؤلفه­های سبک زندگی مبتنی بر رویکرد روان­شناسی فردی بر رضایت زناشویی در بین پرستاران متأهل زن بیمارستان دکتر گنجویان دزفول. یافته­های نو در روان­شناسی، 4(12)، 24ـ 21.
جناآبادی، ح. (۱۳۹۶). بررسی رابطه سبک زندگی اسلامی و سازگاری شغلی با سلامت اجتماعی: یک مطالعه هم­بستگی، مشاورهکاربردی، 7(۲)، 54ـ ۴۵ .
حسینی­زاده آرانیا، س.س.؛ سخایی، ا.؛ و غفاری ، م. (۱۳۹۴). پژوهشی در باب رابطه بین دین­داری و سبک زندگی (مورد مطالع : شهروندان کلان شهر تهران). جامعه­شناسیسبکزندگی، 1(۳)، 74ـ ۳۵ .
 خدایاری‌فرد، م.؛ سماواتی، س.؛ و اکبری زردخانه، س. (1380). گستره پژوهش‌های روان‌شناختی در حوزه دین. اندیشه و رفتار، 5(۴)، 127ـ۱۰۷.
داوری، ص.؛ باقری، م.؛ و اسدی، ح. ب. (1390). پیش‌بینی دین‌داری با توجه به ابعاد شخصیت در معلمان زن و مرد. روان­شناسی و دین، 4(4)، 26ـ 5.
دهقان­زاده، ش.؛ جعفرآقایی، ف.؛ و تبری خمیران، ر. (1391). بررسی ارتباط مشخصات فردی اجتماعی، سبک زندگی و میزان مواجهه با رویدادهای استرس­زا با سرطان کولورکتال. پژوهش پرستاری، 7(24)، 52ـ 41.
ذاکرفرد، م. (1388). تأثیرآموزشمهارت­هایادراکیسرپرستانشیفت برافزایشرضایتوعملکردشغلیزیردستانآناندرشرکت فولادمبارکهاصفهان. پایان­نامه کارشناسی ارشد. اصفهان: دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی.
ذوالفقاری، ا.، و سلطانی، ل. (1389). بررسی رابطه سبک زندگی با هویت قومی جوانان (مطالعه موردی: شهرستان مهاباد). جامعه­شناسی ایران، 11(2)، 32ـ 21.
سراج­زاده، ح. (1383). چالش­های دین و مدرنیته. تهران: طرح نو.
سرایی، ح.، و پورجبلی، ر. (1386). بررسی مقایسه­ای سبک زندگی دو قوم کرد و آذری (مورد مطالعه قوم کرد و آذری شهر ارومیه). علوم اجتماعی، 3(13)، 21ـ11.
سلیمی، ز. (۱۳۸۸). بررسی رابطه شیوه­های فرزندپروری والدین با معنای زندگی و سلامت روان دانش­آموزان دبیرستانی شهر گرگان. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا.
صادقی ده­چشمه، س .، و داداشی آرانی، ز. (1395). سبک زندگی و مصرف از منظر جامعه­شناسی با تأکید بر نظریه بوردیو. دومین کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روان­شناسی ایران، 36ـ ۹.
عزیزی، ف. (1392). سبک زندگی در پژوهش­های علمی پزشکی. پژوهش در پزشکی (مجله پژوهشی دانشکده پزشکی)، 37(3)، 144ـ 139.
علیان، ف.، و حسین هاشمی، ز. (1395). سبک زندگی زنان باردار و زائو از منظر پزشکان مسلمان. همایش سراسری علمی ـ پژوهشی سبک زندگی، خراسان رضوی ـ تایباد. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تایباد. ۴۸۴ـ۴۷۴.
فردوسی نیک، ش. (1392). بررسی رابطه دین­داری و سرمایه اجتماعی با رضایت شغلی معلمان شهر یاسوج. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
قاسمی، و.، و امیری اسفرجانی، ز. (1390). تبیین جامعه­شناختی تأثیر دین­داری بر سرمایه اجتماعی درون­گروهی. جامعه­شناسی کاربردی، 22(2)، 46ـ21.
قره، م.؛ فردوسی، م.ح.؛ و مرعشیان، ف. (1391). رابطه هوش سازمانی و مؤلفه­های آن با عملکرد شغلی در مدیران تربیت بدنی و هیئت­های ورزشی شهر اهواز. پژوهش­های کاربردی مدیریت و علوم زیستی در ورزش، 2، 80ـ73.
قلی­پور، آ. (1386). مدیریترفتارسازمانی (رفتارفردی). تهران: سمت.
کافی، ب. (1385). نگرشی بر مدیریت منابع انسانی. تهران: فرازاندیش سبز.
کاویانی ارانی، م. (1388). طرح نظریه سبک زندگی بر اساس دیدگاه اسلام و ساخت آزمون سبک زندگی اسلامی و بررسی ویژگی‌های روان­سنجی آن. پایان­نامه دکتری روان­شناسی عمومی. اصفهان. دانشگاه اصفهان.
کاویانی، م. (1391). سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن. قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کجباف، م.ب.؛ سجادیان، م.ب.؛ کاویانی، م.؛ و انوری، ح. (1390). رابطه سبک زندگی اسلامی با شادکامی در رضایت از زندگی. روانشناسی و دین، 4(4)، 74ـ61.
محمدی، ب.؛ زهراکار، ک.؛ داورنیا، ر.؛ و شاکرمی، م. (1393). بررسی نقش دین­داری و ابعاد آن در پیش­بینی تعهد زناشویی کارکنان سازمان بهزیستی خراسان شمالی. دین و سلامت،2(1)، 23ـ15.
معتمدی، ع. (1392) سبک زندگی مطلوب بر اساس دیدگاه ارتباطی: ارتباط انسان با خود، خداوند، دیگران و طبیعت. فرهنگ مشاوه و روان­درمانی، 4(13)، 142ـ125.
منظری، م. و شکرکن، ح. (1375). بررسی رابطه سبک­های رهبری مدیران با خشونت شغلی شغلی و ارزشیابی عملکرد دبیران مدارس متوسطه پسران شهر اهواز. علوم تربیتی و روان­شناسی، 2(4)، 23ـ12.
مهدوی­کنی، م. س. (1386). مفهوم سبک زندگی و گستره آن در علوم اجتماعی. تحقیقات فرهنگی، 1(1)، 230ـ199.
موغلی، ع.، و معینی، س. (۱۳۹۴). بررسی رابطه دین­داری و رضایت شغلی بر رفتار شهروند سازمانی (مطالعه موردی: دبیران مدارس ناحیه 1 شیراز). اولین همایش ملی مدیریت و حسابداری ایران. 881ـ۵۶۷.
نامداری، ک.، و کلنی، س. د. (1393). نقش توانمندی­های مذهبی در پیش­بینی عملکرد شغلی وظیفه­ای و زمینه­ای. روان­شناسی، 18(1)، 94ـ77.
نیکوکار غ.، خیری ع.،تابان، م.، و صیدی، ف. (۱۳۹۳) تأثیر سبک زندگی اسلامی بر موفقیت تحصیلی، پژوهشی. مدیریتاسلامی،۲۲(۱)، ۲۱۱ـ۱۹۷.
یعقوبی دوست، م. (۱۳۹۵) بررسی رابطه بین میزان دین‌داری و سبک زندگی (مورد مطالعه: زنان شهراهواز). جامعه­شناسیِ نهادهای اجتماعی، ۳(۷)، 240ـ 205.
Abboushi, S. (1990). The impact of individual variables on the work values of Palestinian Arabians. International Studies of Management and Organizational, 20(3), 53-68.
Achour, M.; Nor, M. R.; Mohd, Y.Z.; & Mohd, Y. (2016). Islamic Personal Religiosity as a Moderator of Job Strain and Employee’s Well-Being: The Case of Malaysian Academic and Administrative Staff, Journal of Religion and Health, 55, (4), 1300-1311.
Achour, M; Grine, F; Nor, M. R. M; MohdYusoff, M. Y. Z.  (2015). Measuring religiosity and its effects on personal well-being: A case study of muslim female academicians in Malaysia. Journal of Religion and Health, 54(3),984-997.
Glock Charles, Y., & Stark R.(1965). Religion and society in tension. Chicago: Rand McNally.
Mollazadehl, J.; Mansour, M.; Ejei, J.; & Kiamanesh, AR. (2002). Coping styles and marital adjustment in martyr bairns.Journal of psychology, 6(3), 255- 277.
Novia, Z.; SitiNorasyikin, A. H.; Shamsul Huda, A.R.; & Bidayatul, A. M. K.(2016). Enhancing job performance through Islamic religiosity and Islamic work  ethics. International Review of Management and Marketing, suppl, 6(7S).
Palakshappa, N. (2018).Special issue - Exploring spirituality and social  responsibility, Emerald Publishing Limited, Nitha Palakshappa, Madhumita Chatterji, Journal, https://doi.org/10.1108/SRJ-04-2018-0087.
Suliman, T. (2006). Links between justice, satisfaction and performance in the workplace. Journal of Management Development, 25, 294- 311.
Thomas, T. (2009). Does emotional intelligence happen in workplace. American Psychologist Association, 38, 29-46.
Wyatt, N. (2017). Aquantitative study of religiosity and job satisfaction in law  enforcement, Capella  university, ProQuest Dissertations Publishing, 2017. 10633939.
Yang, K., & Mao, X. (2007). A study of nurses’ spiritual intelligence: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 44, 999-1010.