پدیدارشناسی شیوه های آموزش مذهبی والدین به کودکان پیش دبستانی

کیهان, جواد; زینال پور, سمیرا

doi:10.30497/edus.2018.71333

پدیدارشناسی شیوه های آموزش مذهبی والدین به کودکان پیش دبستانی

نویسندگان

¹ استادیار گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

² دانش ‏آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

10.30497/edus.2018.71333

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی پدیدارشناسی شیوه های آموزش های مذهبی والدین به کودکان پیش دبستانی در شهرستان ارومیه در سال تحصیلی97ـ 1396بود. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش کیفی از نوع پدیدارشناسی (توصیفی) بود. جامعه پژوهشی را والدین کودکان پیش دبستانی در شهرستان ارومیه تشکیل دادند که به روش هدفمند و بر مبنای اشباع داده تعداد 14 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای به دست آوردن اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش « کلایزی» صورت گرفت. یافته های تحقیق (شیوه های آموزش های مذهبی والدین) در 4 عامل اصلی و 16 عامل فرعی به شرح ذیل دسته بندی شدند: الگوسازی (شامل اعتقاد و التزام عملی والدین به اصول دین، رعایت فروع دین، رعایت آموزه های اسلامی در خانواده)؛ سبک زندگی (موقعیت سازی، میزگردهای مذهبی خانوادگی، رعایت فرهنگ اسلامی، روش های تربیت دینی)؛ رسانه های آموزشی (شامل استفاده از فیلم های آموزشی، نرم افزارهای مذهبی و قرآنی، انتخاب برنامه های مناسب رادیو و تلویزیون، کتاب و تلفن همراه)؛ حضور در اماکن و مناسبت های مذهبی ( شامل حضور در مساجد و شرکت در اعیاد و سوگواری های دینی به همراه فرزندان، شرکت در اعیاد و جشن های مذهبی، حضور در مراسم دینی و مذهبی(سوگواری پیامبران و ائمه و برنامه های رحلت و سفرهای زیارتی) ) بود. نتایج این پژوهش بیانگر لزوم توجه هرچه بیشتر والدین به مقوله آموزش های دینی و مذهبی با توجه به شکاف نسلی و تغییراتِ جدید جامعه در حوزه فرهنگی است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24237396.1397.6.11.4.5

موضوعات

* برنامه درسی

عنوان مقاله [English]

Phenomenological Study of the Parents’ Religious Teachings to Preschool Students

نویسندگان [English]

Javad Keyhan ¹
samira zeynalpour ²

¹ Master of Science of Department of Educational Sciences, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran

² Department of Educational Sciences, Urmia Branch, Islamic Azad University, Urmia, Iran

چکیده [English]

The purpose of the study is the phenomenological study of the parents’ religious teachings to preschool students in Urmia in the academic year of 1397-96. The scope of the research work was applicable and the approach was phenomenological (qualitative). The research community was preschool students’ parents in Urmia which has been saturated among 14 people in a meaningful way. In order to collect data, a semi-structured-interview has been used. Analysis has been done by using the Kolaizzi approach. The findings (methods of parents’ religious teachings) summed up into four main reasons and sixteen subsidiary reasons as follows: Modeling (parents’ believing in catechism practically, paying attention to the details of religion, and following the Islamic doctorine in the family). Lifestyle (positioning, religious family meetings, following the Islamic culture and religious teachings approaches). Educational media (like using educational movies, religious and Quranic softwares, choosing proper TV or radio programs, book and cell phone). Being in holy places and religious ceremonies like, (being in mosques and taking part in Eids and religious mourns with children and attending in Eids and religious ceremonies (mourning for the prophets and their families and death plans and pilgrimage trips). The result of the research work indicates the necessity of parents’ religious teachings due to the generations gap and recent cultural changes in society.

کلیدواژه‌ها [English]

Religious teaching methods
lifestyle
Educational media
Religious places and ceremonies
Preschool students

مراجع

آقامحمدی، ج. (1395). طراحی الگوی خانواده صالح و شایسته و نقش آن در تربیت دینی فرزندان. بصیرت و تربیت اسلامی، 13(38)، 124ـ97.

آقامحمدی، ج. (1392). بررسی نقش الگوی تربیتی والدین در تربیت دینی فرزندان، تربیت تبلیغی، 1(2) ، 126ـ105.

آمدی، ع. ب. م. (1368). غرر الحکم و درر الکلم. تصحیح مهدی رجایی. قم: دار الکتاب الإسلامی.

ابن بابویه، م. ع. (1371). من لایحضره الفقیه. تصحیح علیاکبر غفاری.جلد سوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

احدی، ح.، و بنیجمالی، ش. (1392). روانشناسی رشد. تهران: بنیاد.

اعرابی، س. م.، و بودلایی، ح. (1390). استراتژی تحقیق پدیدارشناسی. علوم انسانی، 17(16)، 58ـ 31.

امامی سیگارودی، ع.؛ دهقان نیری، ن.؛ رهنورد، ز.؛ و نوری، س. (1391). روششناسی تحقیق کیفی پدیدارشناسی. پرستاری و مامایی جامعنگر، 22(68)، 63 ـ 56.

بیابانگرد، ا. (1386). راهنمای والدین و معلمان در تربیت و آموزش کودکان. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

ثامنی، م.، و حقپناه، ر. (1392). مؤلفههای مؤثر در تربیت دینی فرزندان. پژوهشهای اجتماعی اسلامی، 19(99)، 135ـ105.

جعفریزاده، ف.، و حجتی، ح. (1396). تأثیر قصههای قرآنی بر عزت نفس کودکان پیشدبستانی گنبد کاووس. آموزش پرستاری، مدیریت و پرستاری بالینی، 12(48)، 6ـ1.

حاجیبابایی، ح. ر. (1391). نقش خانواده در تربیت اسلامی. پیوند، 397، 5ـ3.

حجتی، م. ح. (1385). اسلام و تعلیم و تربیت. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

رحمانی نودوزقی، ر.، ومحمدزاده، ف. (1395). تأثیر سبک زندگی اسلامی خانواده در رفتار فردی و اجتماعی فرزندان. همایش سراسری علمی پژوهشی سبک زندگی، خراسان رضوی.

رهنما، ا.، فرمیهنی فراهانی، م.، و نجفی، ح. (1392). بررسی راهکارهای کاربردی سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده، برگرفته از احادیث. پژوهشنامه تربیت تبلیغی، 1(1)، 9ـ1.

زهره کاشانی، ع. ا. (1388). اصول تربیت دینی از منظر آیات و روایات ، اسلام و پژوهشهای تربیتی، (2)، 202ـ169.

سوهانی، ع.، امیری قائمی، ع.، وکیلی، ن.، و آهنگران، خ. (1396). تبیین نقش مربیان و والدین در تعمیق باورهای دینی در کودکان با رویکرد قرآنی. مطالعات قرآنی، 30(8)، 86ـ67.

شعاع کاظمی، م، میر محمد، آ.، اوشانی، ح، و نقیب، ف. (1394). رابطه آموزههای دینی والدین و رشد اخلاقی کودکان پیشدبستانی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 23(29) ،107ـ100.

شمشیری، ب.، و نوذری، م. (1390). آسیبهای تربیت دینی ِکودکان مقطع پیشدبستانی از نظر متخصصان علوم تربیتی، روانشناسی، علومدینی. ادبیات کودک، 3(6)، 73ـ51.

شریفی، ع.، و لطفی، م. ع. (1392). سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنت پیشوایان. پژوهشنامه معارف قرانی، 4(14)، 100ـ81.

عابدی، ح. (1388). کاربرد روش تحقیق پدیدهشناسی در علوم بالینی، راهبرد، 19(54)، 224ـ207.

صمدی، م.، و رضایی، م. (1390). بررسی نقش تربیتی خانواده در نظام تربیت رسمی و عمومی از دیدگاه علم و دین. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 19(12)، 118ـ 95.

فضلالهی، ق.، و ملکی توانا، م. (1394). اولویتبندی عوامل خانوادگی مؤثر در تربیت دینی فرزندان. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی ،22(25) ، 118ـ107.

کریمی، ح.، و قویمی، ف. (1396). نقش رسانه جمعی (تلویزیون) در آموزش دینی کودکان (مطالعه موردی: دانشآموزان منطقه 7 آموزش و پرورش استان تهران). پژوهش ملل، 2(19)، 123ـ111.

کلینی، م ی. (1388). اصول کافی، ترجمه لطیف راشدی. جلد دوم. قم: انتشارات اجود.

کمیجانی، د.، و فریادرس، ز. (1394). آشنایی با ساختار تربیت دینی و راه‎کارهایی برای پذیرش آن در سنین کودکی. روانشناسی، 1(2)، 18ـ1.

مکارم شیرازی، ن. (1389). تفسیرنمونه. ج 24. قم: مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اسلامی.

مفیدی، ف. (1391). آموزش و پرورش پیشدبستانی و دبستان (رشته علوم تربیتی). تهران: انتشارات پیامنور.

محسنزاده، م. ج. (1395). جایگاه رسانه در ترویج دین در بین عموم مردم بهویژه جوانان. دین و دینداری، 1(1)، 8ـ1.

نیکنژادی، ف. (1386). تأثیر آموزش روشهای تربیتی بر اساس دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی بر تغییر نگرش مادران در تربیت فرزندان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، (14)، 42ـ23.

Streubert , H. J., & Carpenter, D. R. (2007). Qualitative research in nursing. Advancing the humanistic imperative.Journal of nursing inquiry, 13(3), 236-228.