ارزیابی کاریزمای اساتید و نقش آن در برنامه‌درسی تجربه‌شده (مورد مطالعه: دانشجو-معلمان دانشگاه فرهنگیان)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش ‏آموخته کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

4 استادیار گروه روانشناسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی ویژگی‌های کاریزماتیک اساتید و نقش آن در برنامه درسی تجربه شده دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بود. این پژوهش از نظر روش و ماهیت گردآوری داده‌ها، توصیفی ـ همبستگی بود و جامعه آماری آن تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان فاطمه‌الزهرا (س)، شهید رجایی (مراکز دخترانه) و شهید باهنر (مرکز پسرانه) شهر اصفهان در سال تحصیلی 1397-1396 به‌تعداد 1978 نفر را در بر می‌گرفت. حجم نمونه برمبنای فرمول کوکران و به‌روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 322 نفر برآورد شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از دو پرسش‌نامه استاندارد کاریزمای تدریس و پرسش‌نامه محقق ساخته برنامه درسی تجربه شده استفاده شد. تحلیل داده‌ها در دو سطح توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی تک‌نمونه‌ای و تحلیل رگرسیون) بااستفاده از نرم‌افزار Spss انجام شد. نتایج و یافته‌ها نشان داد که اساتید مورد پژوهش ازنظر کاریزما، از ویژگی‌های رفتاری و توانمندی‌های علمی و تخصصی برخوردار بودند، اما روحیه شوخ‌طبعی و مهارت‌های تدریس لازم را نداشته و در این خصوص نتوانسته بودند بر روی دانشجویان تأثیر بگذارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه بیانگر آن بود که کاریزمای اساتید دانشگاه فرهنگیان نقش معناداری در تبیین برنامه درسی تجربه شده توسط دانشجویان در هر سه بعد شناختی، عاطفی و مهارتی دارد. درنهایت نتایج پژوهش نشان داد که اساتید دارای ویژگی‌های کاریزماتیک می‌توانند به بهبود برنامه‌ریزی درسی تجربه شده در تمامی ابعاد و درنتیجه به رشد و توسعه بیشتر دانشجویان کمک کنند.

کلیدواژه‌ها


احمدی، پ. و آهویی، م. (1394). تحلیل ابزار ارزشیابی عملکرد آموزشی استادان. مجله علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 3 (4)، 153ـ137.
ادیب، ی. و سرداری، م. (1393). پدیدارشناسی تجارب دانشجویان از برنامه درسی پنهان در دروس معارف اسلامی. مجله علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 2 (3)،130ـ113.
توفیقیان، ط.؛ منادی، ح.؛ نصرالهی، س. و رخشانی، م. (1394). اولویت‌بندی شاخص‌های تدریس اثربخش؛ مقایسه دیدگاه دانشجویان و اساتید دانشگاه علوم پزشکی سبزوار. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 8 (1)، 6ـ1.
خدیوی، ا.؛ کلان، م.؛ حسن‌پور، ت.؛ احمدی، ح. و تره‌باری، ح. (1397). بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش و تدریس در دانشگاه فرهنگیان استان اردبیل. مجله آموزش و ارزشیابی، 11 (42)، 185ـ161.
رحیمی، ن. (1373). بررسی نظرات اساتید و دانشجویان دانشگاه اصفهان و دانشگاه صنعتی اصفهان درمورد خصوصیت جو آموزشی اثربخش در دانشگاه. پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
سامری، م. (1397). ارائه مدل تدریس اثربخش اساتید دانشگاه برپایه تحلیل شبکه عصبی مصنوعی. مجله آموزش و ارزشیابی، 11 (4)، 102ـ79.
شعبانی ورکی، ب. و حسینقلی‌زاده، ر. (1385). بررسی کیفیت تدریس در دانشگاه. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 12 (1)، 22ـ1.
شهیدی، ن.؛ جعفری، پ.؛ قورچیان، ن. و بهبودیان، ج. (1392). رابطه بین خودکارآمدی و تعهد سازمانی با کیفیت تدریس اعضای هیئت‌علمی در منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4 (3)، 44ـ21.
صمدی، پ.؛ رجائی‌پور، س.؛ آقاحسینی، ت. و قلاوندی، ح. (1387). تبیین جو یادگیری اثربخش براساس مؤلفه‌های مدیریت کلاس درس در مدارس راهنمایی ارومیه. اندیشه‌های نوین تربیتی، 2 (1)، 176ـ155.
طبرسا، غ.؛ حسنوندمفرد، م. و عارف‌نژاد، م. (1391). تحلیل و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزشی (مطالعه موردی: دانشگاه اصفهان). فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 4 (4)، 53ـ51.
طهماسبی، ر.؛ قلی‌پور، آ. و جواهری‌زاده، ا. (1391). مدیریت استعدادها: شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر جذب و نگهداشت استعدادهای علمی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 5 (17)، 26ـ5.
فتحی واجارگاه، ک. (1388). اصول و مفاهیم برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات بال.
محمودی، ف. و مولا، س. (1395). بررسی میزان دستیابی دانشجویان فنی ـ مهندسی دانشگاه تبریز به مهارت‌های اساسی قرن 21. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 18 (69)، 38ـ19.
مطلبی‌فرد، ع.؛ یعقوب‌نژاد، ن. و سادین، ع. (1389). بررسی مؤلفه‌ها و اصول تدریس مؤثر در آموزش عالی. اولین همایش بین‌المللی مدیریت، آینده‌نگری، کارآفرینی و صنعت در آموزش عالی. دانشگاه سنندج.
مظفری‌پور، ر. (1395). تبیین ویژگی‌های معلم کاریزماتیک به‌عنوان الگویی از معلم اثربخش. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 15 (58)، 150ـ135.
مظلومی، س.؛ محمودآباد، م. و احرام‌پوش، ط. (1387). ویژگی‌های یک استاد توانمند از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. مجله پزشکی هرمزگان، 14 (3)، 233ـ226.
نجفی، ح.؛ ملکی، ح.؛ فرمهینی فراهانی، م. و جعفری هرندی، ر. (1395). ارزیابی ابعاد اخلاق حرفه‌ای تدریس اعضای هیئت‌علمی از دیدگاه دانشجویان دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، 9 (21)، 102ـ93.
نصرت، ف.؛ یوسفی، ع. و لیاقتدار، م. (1389). تأثیر آموزش فعال فناورانه فیزیک بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 25، 64ـ53.
یمنی‌دوزی سرخابی، م. و بهادری حصاری، م. (1387). مقایسه برخی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش دوره‌های کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های شهید بهشتی و صنعتی شریف. فصلنامه آموزش عالی ایران، 1 (1)، 80ـ57.
 
Ahmad, C. (2017). Teacher-student interactions, learning commitment, learning environment and their relationship with student learning comfort. Journal of Turkish Science Education, 14 (1), 57-72.
Alexander, A., Karvonen, M., Ulrich, J., Davis, T. & Wade., A. (2012). Community college faculty competencies. Community College Journal of Research and Practice, 36 (11), 849-862.
Al-Thani, A. M., Al-Meghaissib, L. A. & Ali Nosair, M. A. (2016).  Faculty member’s views of effective teaching: a case study of Qatar University. European Journal of Education Studies, 2 (8), 109-139.
Angawi, G. T. (2012). Neo charismatic leadership: a new theory for effective leadership in higher education. Educate, 12 (2), 34-47.
Bardes, CL. & Falcone, DJ. (1998). Measuring teaching: a relative value scale in teaching and learning in medicine. Teaching Teacher and Education Journal, 10, 40-43.
Bolkan, S., & Goodboy. A. (2011). Leadership in the college classroom: the use of charismatic leadership as a deterrent to student resistance strategy. Journal of Classroom Interaction, 46 (2), 4-10.
Bowen, B. D. (2013). Measuring teacher effectiveness when comparing alternatively and traditionally Licensed high school technology education teachers in North Carolina. Journal of Technology Education, 25 (1), 80-98.
Chih Lee, D. Jei Lu, Jung. Mao, Ko-Min. Hsing Ling, Szu. Chun Yeh, Mei & Ling Hsieh, Chih. (2014). Does teacher’s charisma can really induce students learning interest? Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 1143-1148.
Devlin, M. (2007). Improving teaching in tertiary education: Institutional and individual influences. Keynote address at Excellence in Education and Training Convention, Singapore Polytechnic. Singapore.
Devlin, M. & Samarawichrema, G. (2010). The criteria of effective teaching in a changing higher education context. Journal of Higher Education Research & Development, 29 (2), 111-124.
Durišová, M., Kucharčíková, A., & Tokarčíková, E. (2015). Assessment of higher education teaching outcomes (quality of higher education). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2497-2502.
Goodlad, J. (1991). Theory of teacher education: an evaluative analysis. Caddo Gap Press.
Hamiti, M., Reka, B., & Imeri, F. (2015). The impact of computer components in enhancing the quality of teaching and learning process in Universities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191, 2422-2426.
Huang, Y. C., & Lin, S. H. (2014). Assessment of charisma as a factor in effective teaching. EducationalTechnology & Society, 17 (2), 284-295.
Klein, M. F. (1981). Improving curricula by identifying discrepancies and agreements in curricula. Illinois School Research and Development, 18 (4), 53-71.
Lin, Shuhui & Huang, Yunchen. (2014). Examining teaching charisma and its relation to student engagement. Cross-Cultural Communication, 10 (6), 1-8.
Pellegrino, A. M. (2010). Pre-service teachers and classroom authority. American Secondary Education, 38 (3), 62-78.
Polk, J. A. (2006). Traits of effective teachers. Arts Education Policy Review, 107 (4), 23-29.
Potts, J. (2009). History of charisma. UK: Palgrave MacMillan.
Raelin, J. A. (2006). Taking the charisma out: teaching as facilitation. Organization Management Journal, 3 (1), 4-12.
Ramsden, P. (1991). A performance indicator for quality in higher education: the Course Experience Questionnaire. Studies in Higher Education, 16, 129–49.
San Francisco State University. (2005). assessing teacher effectiveness: An information & background paper. Available in: http://www.sfsu.edu/.
Simerjit, s., Dinker, R. P., Nirmal, K., S., Avneet, K., Htoo Htoo K., S., & Ankur, B. (2013).  Qualities of an effective teacher: What do medical teachers think? Singh et al. BMC Medical Education, 13 (128), 2-7.
Scott, D. E., & Scott, S. (2015). Leadership for quality university teaching: How bottom-up academic insights can inform top-down leadership. Educational Management Administration & Leadership, 44 (3), 111-135.