تربیت سیاسی از منظر قرآن کریم با رویکرد تدبر سوره‌ای

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دانش ‏آموخته کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استاد تمام گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تربیت سیاسی از منظر سوره‌های «محمد (ص)»، «فتح» و «حجرات» با رویکرد تدبر سوره‌ای در قالب مبانی، اهداف، اصول و روش‌ها بود. پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از ‌روش توصیفی ـ تحلیلی، به شیوه تحلیل محتوا انجام شد. روش نمونه گیری بصورت هدفمند و گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی بود. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که مبانی تربیت سیاسی در قرآن شامل قادر بودن خداوند متعال بر انتقام‌گیری از کافران، مالکیت خداوند بر آسمان‌ها و زمین و اخوت و برادری مؤمنان نسبت به یکدیگر است. از اهداف تربیت سیاسی براساس یافته‌های پژوهش نیز می­توان به قتال با بازدارندگان از راه خدا در جبهه کفر، پذیرش حکم امام و همچنین وحدت جامعه ایمانی پشت سر امام اشاره کرد. درهمین‌راستا، اصول تربیت سیاسی مشتمل بر تبیین دستور قتال با کفار، ضرورت رسواسازی مخالفان قتال و مدعیان خیرخواهی، تأکید بر اعتماد به تصمیمات امام، روشنگری و برخورد در قبال پیمان‌شکنان، تأکید بر پیروی از امام و روشنگری و برخورد با مدعیان اداره جامعه است. در زمینه روش‌های تربیت سیاسی نیز توبیخ ناظر به تدبر در قرآن، فرصت‌سازی جبرانگر و پرسشگری مقایسه‌ای احصاء گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political education from the perspective of the Holly Quran with the approach of contemplating the surah

نویسندگان [English]

  • Rohollah Abedini 1
  • Saeed Beheshti 2
  • shirin rashidi 3
1 MA inhistory and philosophy education, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 Professor of the Department of Philosophy of Islamic Education, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
3 AssisstantProfessor of the Department of Philosophy of Islamic Education, Allameh Tabatabai University,Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of political education from the perspective of Surahs of Muhammad, Fat'h and Hujurat with the approach of thinking of Surah, in the form of principles, goals, principles and methods. The research was of qualitative type and its descriptive-analytical method was done by content analysis method and data collection was done by documentary method. The findings show that the principles of political education in the Qur'an include God's ability to avenge the unbelievers, God's ownership of the heavens and the earth, and the brotherhood and brotherhood of believers toward one another. Among the goals of political education, based on the findings of the research, are the fight against deterrents through God in the front of infidelity, the acceptance of the Imam's ruling, and the unity of the faith community behind the Imam. In this regard, the principles of political education include explaining the order to fight the infidels, the need to expose the opponents of the fight and the claimants of benevolence, emphasizing trust in the Imam's decisions, enlightenment and dealing with violators, emphasizing following the Imam and enlightenment and dealing with the claimants. It is the administration of society. In the field of political education of reprimand refers to contemplation, and questioning the opportunity of compensation comparison was recognized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Education
  • Surah Contemplation
  • Surah of Momammad(pbuh)
  • Surah of Fath
  • Surah of Hojorat
قرآن کریم (ناصر مکارم شیرازی مترجم).
الهی‌زاده، م. (1394). تدبر ترتیبی قرآن: مبانی، مبادی و روش. مشهد: مؤسسه تدبر در قرآن و سیره.
الهی‌زاده، م. (1395). تربیت سیاسی اجتماعی وحیانی. مشهد: مؤسسه تدبر در قرآن و سیره.
الهی‌زاده، م. (1397). تربیت سیاسی. مشهد: مؤسسه تدبر در قرآن و سیره.
الیاس، ج. (1393). فلسفه تعلیم و تربیت قدیم و معاصر (عبدالرضا ضرابی مترجم). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
بهشتی، س. (1389). تأملات فلسفی در تعلیم و تربیت. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
حسنی، م. (1379). درآمدی بر مبانی، اصول و روش‌های تربیت سیاسی از دیدگاه امام علی (ع). پژوهش‌های تربیت اسلامی، (4)، 460-441.
حمیدزاده، م.؛ ملکی، ح. و بهشتی، س. (1395). مبانی قرآنی معرفت‌شناسی برنامه درسی تربیت سیاسی.پژوهش‌های سیاست اسلامی، 4 (9)، 73-49 .
خامه‌گر، م. (1386). ساختار هندسی سوره‌های قرآن. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی جمهوری اسلامی ایران.
سیدباقری، ک. (1394). قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
صبوحی طسوجی، ع. (1398). تدبر در قرآن کریم (سوره‌های محمد (ص) تا طور ). جلد 1. قم: طلیعه سبز.
طباطبایی، م. (1374). تفسیر المیزان (موسوی همدانی مترجم). قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
علم‌الهدی، ج. (1393). نظریه اسلامی تعلیم و تربیت. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
قرشی بنابی، ع. (1371). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
محسنی، م.؛ حسینی، س. و چمل‌نژاد، م. (1395). بررسی و تحلیل کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم از حیث توجه به شاخص‌های تربیت سیاسی دانش‌آموزان. فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 2 (13)، 223-209.
محمدی قشلاق، پ. و عبدالسلام، ر. (1397). تحلیل محتوای میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت شهروندی در کتب تعلیمات اجتماعی دوره‌های ابتدایی. تحقیقات مدیریت آموزشی، 10 (37)، 15-34.
مدرسی، م. (1377). تفسیر هدایت (احمد آرام مترجم). مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
مصباح یزدی، م. (1391). فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: انتشارات مدرسه.
میرزایی‌تبار، م. (1394). سبک زندگی در حوزه تربیت سیاسی برمبنای نهج‌البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
میرزایی‌تبار، م. و بهشتی، س. (1395). سبک زندگی فردی در حوزه تربیت سیاسی برمبنای نهج‌البلاغه. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 24 (32)، 76-53.