پیش‌بینی فضیلت‌گرایی معلمان براساس مؤلفه‌های «سرمایه معنوی» و «التزام حرفه‌ای»

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی، واحد بندر گز. دانشگاه آزاد اسلامی. بندرگز. ایران.

2 استادیار گروه علوم تربیتی ، واحد بندرگز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بندرگز ، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی فضیلت‌گرایی معلمان براساس مؤلفه‌های «سرمایه معنوی» و مؤلفه‌های «التزام حرفه‌ای» در سال1398 ‏است که به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل 278 نفر از معلمان ابتدایی شهرستان ترکمن است که حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان به تعداد 162 نفر از معلمان با روش تصادفی طبقه‌ای براساس جنسیت انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه‌های استاندارد سرمایه معنوی گل‌پرور، مصاحبی، عابدینی، ادیبی و عبدلی (1394)، التزام حرفه‌ای معلمان ایمانی (1389) و فضیلت‌گرایی سازمانی کمرون، برایت و کازا (2004) است. تجزیه و تحلیل داده‌ها ازطریق آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره بااستفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس 18 صورت گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد بین مؤلفه‌های ارزش‌گرایی معنوی، خلوت با خدا، اهمیت معنویت و اثرگذاری معنوی با فضیلت‌گرایی معلمان مدارس ابتدایی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین مؤلفه‌های مشارکت شغلی، پایبندی به ارزش‌های کاری، وابستگی سازمانی و وابستگی حرفه‌ای با فضیلت‌گرایی معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نیز نشان می‌دهد همه مؤلفه‌ها به‌جز مؤلفه‌های ارزش‌گرایی معنوی، اهمیت معنویت و وابستگی سازمانی در فضیلت‌گرایی معلمان اثرگذار هستند. مؤلفه خلوت با خدا، اثرگذاری معنوی، پایبندی به ارزش‌های کاری و مشارکت شغلی بیشترین نقش را در پیش‌بینی فضیلت‌گرایی معلمان‏ دارند. بنابراین چنین نتیجه‌گیری می‌شود که با رشد و افزایش سرمایه معنوی و التزام حرفه‌ای معلمان، فضیلت‌گرایی آنان نیز افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم. ترجمه الهی قمشه‏ای.  نشر هم میهن.
ابراهیم‌پور، ح. (1396). تحلیل نقش معنویت در محیط کار در رشد رفتار اخلاقی کارکنان دانشگاه. مدیریت در دانشگاه اسلامی. 14(2)، 191-177.
احمدزاده، م.؛ سالارزهی، ح.؛ و یعقوبی، ن. (1392). بررسی و تحلیل اثربخشی آموزش کارآفرینی در رشته‌های کارآفرینی بااستفاده از مدل ماتریس رضایت. مجله پژوهش‌های مدیریت عمومی. زاهدان، دانشکده مدیریت دانشگاه سیستان و بلوچستان. 6 (22)، 132-107.
احمدی ، ف.؛ و توره، ن. (1396). بررسی کارآمدی آموزش معنویت در ایجاد سرمایه اجتماعی با تأکید بر آموزه‌های دین مبین اسلام. مدیریتسرمایهاجتماعی. 4 (1)، 158-137.
ایمانی، ز. (1389). بررسی عوامل دموگرافیک مؤثر بر تعهد حرفه­ای معلمان مدارس دولتی دخترانه مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهرستان ارومیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی. دانشگاه ارومیه.
بلاغت، س.؛ و عطاری، آ. (1398). تعیین میزان توفیق‌طلبی و وجدان کاری کارکنان و پیش‌بینی آن ازطریق پایبندی به رفتارهای اخلاقی. مجله پژوهش‌های عمومی. 12 (43)، 270-251.
بنی‌سی، پ.؛ و فرهودی، ه. (1397). بررسی تأثیر سرمایه معنوی و سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند. فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی. 9 (4)، 106-120.
بهپور، ا.؛ شیرازی، ع.؛ و محمدی شهرودی، ح. (1396). تأثیر هوش معنوی بر مثبت‌اندیشی دانشجویان. پژوهش‌نامه مدیریت تحول. 9 (17)، 95-75.
پورعزت، ع.؛ قلی‌پور، آ.؛ حیدری، ا.؛ ندیرخانلو، س.؛ و سعیدی‌نژاد، م. (1391). شناسایی عوامل مؤثر و پیامدهای رفتارهای غیردانشگاهی در میان استادان دانشگاه. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. 7 (2)، 1-14.
تابلی، ح.؛ مرادی‌شهر، ب.؛ ایران‌نژاد، م.؛ و پاریزی، س. (1396). تحلیل رابطه فضیلت سازمانی به‌عنوان یک مؤلفه اخلاقی با هوش معنوی، هوش هیجانی و تعهد سازمانی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. 12 (1)، 1-7.
چراغیان، ح.؛ خانی، م.؛ زارعی، م.؛ و مرادیان گیزه رود، س. (1394). رابطه بهزیستی معنوی با هوش اخلاقی و هدف در زندگی. اسلام و پژوهش‌های روان‌شناختی. 1 (2)، 120-107.
حسن‌زاده ثمرین، ت.؛ همتی نوع‌دوست، م.؛ نیکرو، ا.؛ و گورایی، ح. (1393). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر فضیلت سازمانی (بررسی موردی شهرداری رشت). فصلنامه مدیریت دولتی. 6 (1)، 84-67.
حسنی، م.؛ مصطفی‌نژاد، ه.؛ مصطفی‌نژاد، چ.؛ و شهودی، م. (1394). تأثیر تجربه و عوامل سازمانی بر تعهد حرفه‌ای معلمان: آزمون نقش میانجی خودکارآمدی معلم و هویت سازمانی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 6 (1)، 20-1.
حسینی، م.؛ موسوی، ز.؛ عابدی، ا.؛ و صیادطلایی، ا. (1390). بررسی رابطه اخلاق ورزشی با اعتقادات به‌عنوان یکی از مؤلفه­های هوش معنوی. فصلنامه مطالعات اسلام و روان‌شناسی. 5 (8)، 110-99.
دانایی‌فرد، ح.؛ امراللهی بیوکی، ن.؛ و فانی، ع. (1394). ادراک از فضیلت سازمانی: حلقه مفقوده پارادایم مثبت‌گرایی در عرصه مطالعات سازمانی. چشم‌انداز مدیریت دولتی. 2 (22)، 34-15.
ضماهنی، م.؛ و شکاری، ح. (1395). مدل ساختاری سازمان فضیلت‌گرا در دانشگاه‌های منتخب استان یزد. فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی. 2 (15)، 63-49.
علامه طباطبایی، م. (1389). پرسش‌ها و پاسخ‌های اعتقادی، اخلاقی، تفسیری، حدیثی و عرفانی. قم: انتشارات نهاوندی.
قربان‌زاده، ا. (1393). تأثیر هوش معنوی بر عملکرد کارکنان در سازمان. مدیریت در دانشگاه اسلامی. 6 (14)، 177-192.
قنبری، س.؛ و اسکندری، ا. (۱۳۹۷). ارتباط رهبری فضیلت‌گرا با یادگیری سازمانی: تبیین نقش واسطه‌ای استقلال شغلی معلمان. دوفصلنامه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام. 6 (11)، 175-1.
کریمی، ف.؛ و ترکیان، ب. (1398). مدل روابط بین فضیلت و وفاداری سازمانی با بهزیستی روان‌شناختی و اشتیاق شغلی (مورد مطالعه: معلمان دوره متوسطه دوم شهر اصفهان). دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 20 (3)، 64-5.
گل‌پرور، م.؛ دارایی، ن. و خیاطان، ف. (1393). ساخت مقیاس فرم کوتاه سرمایه معنوی و بهزیستی معنوی اسلامی. فصلنامه انسان‌پژوهی دینی. 11 (32)، 188-167.
گل‌پرور، م.؛ مصاحبی، ب.؛ عابدینی، ح.؛ ادیبی، ز.؛ و عبدلی، ف. (1394). ساخت و اعتباریابی مقیاس سرمایه معنوی و بهزیستی معنوی سالمندان. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. 5 (19)، 149-130.
لاری دشت یاض، م.؛ مرویان حسینی، ز.؛ بهنام راد، م.؛ و شیرزاد، ع. (1395). بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر اخلاق فضیلت‌مدار حسابرسان. اولین همایش ملی حسابرسی و نظارت مالی ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
مشبکی اصفهانی، ا. و رضایی، ز. (1393). بررسی تأثیر فضیلت سازمانی و تعلق خاطر کاری بر تعهد سازمانی. فصلنامهعلمی پژوهشیمطالعاتمدیریت (بهبودوتحول). 22 (73)، 23-1.
معین، م. (1381). فرهنگ فارسی معین. تهران: انتشارات آدنا.
ناستی‌زایی، ن.؛ و غمشادزهی، پ. (1398). بررسی رابطه بین معنویت در کار و دلبستگی شغلی با نقش میانجی وفاداری سازمانی (مطالعه موردی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان خاش). دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 20 (4)، 56-4.
نجف‌بیگی، ر.؛ موسی‌خانی، م.؛ دانشفرد، ک.؛ دلاور، ع.؛ و همراهی، م. (1393). طراحی الگوی مطلوب جهت ارتقاء فضیلت سازمانی در سازمان‌های دولتی ایران. پژوهش‌های مدیریت عمومی. 7 (24)، 66-47.
Blau, G. (1999). Early-career job factors influencing the professional commitment of medical technologists. Academy of management journal. 42 (6), 687-695.‏
Buss, D. M. (2000). The evolution of happiness. American psychologist. 55 (1), 15.‏
Cameron, K. (2010). Five keys to flourishing in trying times. Leader to Leader. (55), 45-51.‏
Cameron, K. S., Bright, D., & Caza, A. (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance. American Behavioral Scientist. 47(6), 766-790.‏
Clifton, D. O., & Harter, J. K. (2003). Investing in strengths. Positive organizational scholarship: Foundations of a new discipline. pp 111-121.‏
De Araújo, M. S. G., & Lopes, P. M. P. R. (2014). Virtuous leadership, organizational commitment and individual performance. Tékhne. 12, 3-10.‏
Kannan, R. & Pillai, M. P. (2008). An examination on the professional commitment of engineering college teacher. international business management. 2, 218-224.
Manz, C. C. (2008). The virtuous organization: Insights from some of the world's leading management thinkers. World Scientific.‏
Meyer, J. P., & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model. Human resource management review. 11 (3), 299-326.‏
Ribeiro, N., & Rego, A. (2009). Does perceived organizational virtuousness explain organizational citizenship behaviors. International Journal of Psychological and Behavioral Sciences. 3 (6), 1103-1110.‏
Rego. A., Riberiro. N., Cunha. M.P., & Jesunio. J.C. (2011). How happiness mediates the organizational virtuousness and affective commitment relationship. Journal of business research. 64: 524- 532.
Rego, A., Vitória, A., Magalhães, A., Ribeiro, N., & Cunha, M.P. (2013). Authentic leadership predicting team potency: The mediating role of team virtuousness and affective commitment. Leadership Quarterly. 24 (1), 61-79.
Santos, S. (1998). Factors Related to Commitment of Extension Professionals in the Dominican Republic. Journal of Agricultural Education. 35 (3): 57-61.
Shomali, M. A, (2010). Key concepts in Islamic spirituality: Love, thankfulness and humbleness. Message of Thaqalayn, 11, 2.
Thomas Whetstone, J. (2005). A framework for organizational virtue: The interrelationship of mission, culture and leadership. Business ethics: a European review. 14 (4), 367-378.‏
Yusuf, M. B. (2011). Effects of spiritual capital on Muslim economy: The case of Malaysia. Research on Humanities and Social Sciences. 1 (2), 23-40.‏