وضعیت کنونی تربیت دینی و اخلاقی دانش‌آموزان براساس شاخص‌های سند تحول

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار برنامه ریزی درسی، دانشگاه ارشاد دماوند، تهران، ایران

2 استاد تمام دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 بازنشسته دانشگاه فرهنگیان، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، ارزشیابی عملکرد دانش‌آموزان سال سوم متوسطۀ دو در کشور، در ابعاد تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی براساس شاخص‌های سند تحول (1398) است. روش مورداستفاده برای تحقیق ازنظر هدف، ازنوع تحقیق و توسعه، و ازنظر جمع‌آوری داده‌ها ازنوع توصیفی- مقطعی و ارزشیابی قبل ­از اجراست. 902= (خودسنجی) 1n نفر و 901= (همسال‌سنجی) 2n نفر و 1.110.016= N نفر و روش نمونه‌گیری ازنوع خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده و هردو ابزار، واجد همۀ انواع روایی و پایایی به­ میزان 964. =α است. فرایند انجام­شدن کار با تعیین ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی ازدید متخصصان تعلیم ­و تربیت آغاز و سپس وضعیت تربیت دینی (اعتقادی- عبادی) و اخلاقی دانش‌آموزان ازدید خود آن­ ها و همسالان و مدیران بررسی شد و میزان توافق داده‌های کمّی و کیفی در طرح همسوسازی به ‏دست آمد. دانش‌آموزان از هرسه نوع تربیت در هرچهار حیطۀ شناخت، گرایش، اراده و عمل، نمرۀ تربیت اعتقادی (3.5±16.8-16)، عبادی (2.5±17-16.6) و اخلاقی (2.4±16-15.7) را در بازۀ صفر تا بیست کسب کردند. بین تربیت دینی و اخلاقی دختران و پسران هم تفاوت معناداری وجود ندارد. در مقایسه با 95 درصد اطمینان به­ ترتیب، مدرسه های استان‌های خراسان جنوبی، بوشهر و مازندران، و همدان و تهران از تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی بیشتری برخوردارند و مدرسه­ های محروم ازنظر تربیت دینی و اخلاقی نیز عمدتاً محروم‌ترند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Current status of religious and moral education of students (Third year high school 2) based on the indicators of the Transformation Document (1398)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Kazem Akrami 1
  • Ali Delavar 2
  • mohamad reza tamasoki 3
1 استادیار برنامه ریزی درسی، دانشگاه ارشاد، تهران، ایران
2 Allameh Tabatabaee University
3 farhangian u.
چکیده [English]

The purpose of this study is to "evaluate the performance of third year high school students in the dimensions of religious (Belief training, worship) and moral education based on the indicators of the Development Document" (1398). Its research method in terms of purpose, "research and development"(R@D); In terms of data collection, it is descriptive-cross-sectional and pre-implementation evaluation. n1)=902 (self-assessment) people and n2=901 = (peer-survey) people and N= 1,110,016 people and the sampling method is a multi-stage cluster and both instruments have all types of validity and reliability at the rate of α=0.964. The process of doing work begins with determining the dimensions, components and indicators of religious (Belief training, worship) and moral education from the perspective of education experts and then the status of religious (Belief training, worship)  and moral education of students from their own perspective and that of peers and administrators. And the amount of quantitative and qualitative data agreement in the alignment scheme was obtained. Students from all three types of education in all four areas of cognition, orientation, will and practice got Scores in the range0  to 20 of Belief training (16-16,8±3,5), worship education (16,6-170±2,5) and moral education (15,7-16±2,4). There was no significant difference between religious and moral education of girls and boys. Compared to 95%  confidence, the schools of the provinces of South Khorasan, Bushehr and Mazandaran, Hamedan and Tehran, respectively, have higher religious and moral education, and schools deprived of religious and moral education are mostly more deprived.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Performance EvaluationL
  • Formal and General Education
  • Religious and Ethical Education
  • Fundamental Development Document
بازرگان، عباس (1383). ارزشیابی آموزشی. تهران: سمت.
پازارگادی، مهرنوش (1393). پیشرفت­های بین­المللی درخصوص ارزیابی کیفیت در آموزش عالی. مجلۀ رهیافت، 2(3)، 131-154.
دلاور، علی؛ عابدینی، احمد؛ و نوید‌اَدهم، مهدی (1393). واژهنامۀ تخصصی (ترمینولوژی) آموزش‏وپرورش. تهران: نشر سادس.
سراج‌زاده، سید حسین (1377). نگرش‌ها و رفتارهای دینی نوجوانان و دلالت‌های آن بر نظریۀ سکولارشدن. مجلۀ نمایۀ پژوهش، 1(7 و 8)، 105-118.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ و حجازی، الهه (1385). روشهای تحقیق در علوم تربیتی (چاپ 13). تهران: آگاه.
سعیدی رضوانی، محمود (1389). بررسی وضع مطلوب و موجود تربیت دینی و اخلاقی دانش‌آموزان و تبیین آن با توجه به عوامل درون‌دادی و فرایندی. کمیتۀ مؤلفه‌های اصلی آموزش‏وپرورش، طرح تدوین سند ملی آموزش‏وپرورش.
شجاعی زند،  علی­رضا (1384). مدلی برای سنجش دینداری در ایران. مجلۀ جامعه­شناسی ایران، 6(1)، 34-66.
شریفی، حسن‌پاشا؛ و شریفی، نسترن (1383). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری (چاپ 3). تهران: سخن.
شورای عالی آموزش‏وپرورش (آذر 1390). سند تحول بنیادین آموزش‏وپرورش. سند مشهد مقدس.
شورای عالی آموزش‏وپرورش (اسفند 1391). برنامۀ درسی ملی: وزارت آموزش‏وپرورش ج.ا.ا.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (آذر 1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم­وتربیت رسمی و عمومی ج.ا.ا. شورای عالی آموزش‏وپرورش.
طالبی، ابوتراب (۱۳۸۰). بررسی تعارض بین ارزشهای اخلاقی و مذهبی، و کنشهای اجتماعی. (رسالۀ دکتری). دانشگاه تربیت مدرس.
علی‌احمدی، امید (1385). فراتحلیل و گونه‌شناسی ناهنجاری‌های اخلاقی- اجتماعی دانش‌آموزان در آموزش‏وپرورش ایران. مجلۀ جامعه­شناسی دانشگاه آزاد آشتیان، 6.
قاسمی، نرجس؛ و سلسبیلی، نادر (1384). عوامل ‌‌‌مؤثر‌ بر شکست تحصیلی: نگاهی دوباره به عوامل‌ درونی و بیرونی. فصلنامۀ تعلیم­وتربیت (آموزش­وپرورش)، 83.
کرسول، جان؛ و پلانوکلارک، ویکی (1390). روش‌های پژوهش ترکیبی (علی‌رضا کیامنش و جاوید سرایی، مترجمان). تهران: آییژ (نشر اثر اصلی: 1945).
کرم­اللهی، نعمت­الله (1392). الگوی پیشنهادی سنجش دینداری. معرفت فرهنگی- اجتماعی، 4(15)،  115-139.
کریمی، عبدالعظیم (۱۳۸۰). سازه­های تربیت و دموکراسی: عقلانیت، مدنیت، معنویت. تهران: پژوهشکدۀ تعلیم­وتربیت.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر؛ و گال، جویس (1393). روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روان­شناسی (جلد 2)، به­اهتمام احمدرضا نصر و دیگران. تهران: سمت (نشر اثر اصلی: 2005).
مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم­وتربیت رسمی و عمومی ج.ا.ا. (آذر1390). شورای عالی انقلاب فرهنگی.
مطهری، مرتضی (1362). آشنایی با عـلوم اسـلامی، قـم‌: دفتر‌ انتشارات اسـلامی.
معاونت برنامه‌ریزی و توسعۀ مدیریت وزارت آموزش­وپرورش (1388). آمار آموزش­وپرورش (سال تحصیلی 88-1387). دفتر آمار، برنامه­ریزی و بودجه.
مهدوی، مهدی (1383). بررسی وضعیت دین‌داری کاربران اینترنت. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه تهران.
نجفی، حسن؛ وفایی، رضا؛ و ملکی، حسن (1394). تبیین ابعاد و مؤلفه‌های رشد معنوی انسان و تحلیل آن در سند تحول بنیادین آموزش­وپرورش. فصلنامۀ مسائل کاربردی تعلیم­وتربیت اسلامی، 1(1)، 133-156.
نگرشی بر تحولات نظام آموزش متوسطه در پنج کشور جهان (مرجان مرندی، مترجم). تهران: تربیت.
Proxscal Version 1.0, by Data Theory Scaling System Group (DTSS( Faculty of Social and Behavioral Sciences Leiden University, The Netherlands.
دوره 9، شماره 16 - شماره پیاپی 16
فروردین 1400
صفحه 126-150
  • تاریخ دریافت: 17 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 26 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 تیر 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 05 تیر 1400
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1400