دلالت‌های نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی در آموزش‌دادن ارزش‌ها

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد فلسفۀ تعلیم‌وتربیت، داشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش، تحلیل و تبیین نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی (ره) و استنباط دلالت‌های آن در آموزش ارزش‌ها بوده است و برای انجامدادن تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد استنتاجی و شیوۀ اسنادی استفاده کرده‌ایم. در این پژوهش بهمنظور تبیین ماهیت ارزش‌ها، براساس استنباط انواع اعتباریات ارزشی ازدیدگاه علامه، دلالت‌های تربیتی نظریۀ اعتباریات در تعلیم ارزش‌ها استخراج شده است. علامه ازجمله فیلسوفانی بوده که بحث اعتباریات را ابداع کرده و برای تبیین چیستی، چرایی و مفهوم­شناسی ارزش‌ها، علوم و ادراکات اعتباری را پشتوانۀ ارزش‌ها قرار داده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند از نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی، پانزده اصل برای آموزش‌دادن ارزش‌ها، شامل تبیین پایه­ های مطلق ارزشی، تهییج احساسات، عقلانیت، نتیجه ­گرایی، حُسن و قبح ذاتی امور، معنویت فطری، توجه به بُعد معرفت‌شناختی، توجه به ویژگی تکاملیِ آموزش‌دادن ارزش‌ها و باورهای پیشین مخاطب، انگیزه ­سازی­، تعیین حُسن و قبح فعلیِ افعال، مسامحت در آموزش‌دادن ارزش‌ها، اصلاح وضعیت محیطی، استفاده از ارتباط کلامی و غیرکلامی برای آموزش‌دادن ارزش‌ها، و تناسب‌داشتن روش با موقعیت را می‌توان احصا کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اردستانی، محمدعلی (1388). علامه طباطبایی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
باقری، خسرو (1385). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی مدرسۀ برهان.
باقری، خسرو (1387). درآمدی بر فلسفۀ تعلیم‌وتربیت جمهوری اسلامی ایران. تهران: علمی و فرهنگی.
پورحسن، قاسم (1392). اعتباریات اجتماعی و نتایج معرفتی آن. حکمت و فلسفه، 9(36)، 47-70.
جوادی، محسن (1375). مسئلۀ باید و هست. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
حسنی، محمد (1383الف). بررسی دیدگاه ارزششناسی علامه طباطبایی و دلالتهای آن در تربیت اخلاقی. روانشناسی و علوم تربیتی، 34(2)، 199-224.
حسنی، محمد (1383ب). دیدگاه ارزششناسی محمدحسین طباطبایی. مقالات و بررسیها، 37 (75)/، 105-126.
 حسنی، محمد (1393). تربیت اخلاقی بربنیاد نظریۀ ارزششناسی علامه طباطبایی. دلیجان: بهریار.
رضایی، ایرج (1393). نقش رفتارهای غیرکلامی در ارتباطات انسانی ازمنظر آیات و روایات. بصیرت و تربیت اسلامی، 11(31)، 47-72.
رهنمایی، سید احمد (1385). درآمدی بر مبانی ارزش‌ها. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
رهنمایی، سید احمد (1390). کتب تربیتی علامه طباطبایی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
سجادی، سید مهدی (1379). رویکردها و روشهای تربیت اخلاقی و ارزشی. پژوهشهای فلسفی- کلامی، 3، 3-6.
ضرغامی، سعید (1390). فلسفۀ پژوهش تربیتی: بررسی بنیادهای فلسفی رویکردهای تبیین، فهم و انتقاد و تحلیل نقش و جایگاه هریک در پژوهش تربیتی. پژوهشنامۀ مبانی تعلیموتربیت: مطالعات تربیتی و روانشناسی مشهد، قابل دسترسی در: HYPERLINK http://fa.journals.sid.ir/JournalListPaper.aspx?ID=39607 ، 1، 75-98.
طباطبایی، سید محمدحسین (1362). اصول فلسفه و روش رئالیسم (جلد 1 و 2). تهران: صدرا.
طباطبایی، سید محمدحسین (1364). تفسیر المیزان (سید محمدباقر موسوی همدانی، مترجم) (جلد 2، 10 و 20). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). نهایة الحکمة (علی شیروانی، مترجم). قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
محسنیان راد، مهدی (1375). انقلاب، مطبوعات و ارزشها. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1384). آموزش فلسفه. قم: مرکز انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پرورشی امام خمینی.
ندایی، هاشم (1373). بررسی فلسفۀ ایدئالیسم (برکلی، باتلر) و رئالیسم در فلسفۀ اسلامی (علامه طباطبایی، استاد مطهری) و رابطۀ این دو مکتب با مسائل تربیتی. (رسالۀ دکتری). مصباح، 15.
وارنوک. ج. (1368). فلسفۀ اخلاق در قرن حاضر (صادق لاریجانی، مترجم و تعلیقهنویس). بیجا: مرکز ترجمه و نشر کتاب.
Alvarez, Carmen (2014). Dialogue in Classroom: The Ideal Method for Values Education in Multicultural Contexts. Social and Behavieral Science, 132, 336-342.
Balaji Iyer, Ranjani (2013). Value-Based Education: Professional Development Vital towards Effective Integration. IOSR Journal of Research and Method in Education, 17-20.
Keskin, Yusuf (2013). Phenomenological Study of Social Studies Teachers and Values Education in Turkey. Social and Behavieral Science, 116, 4526-4531.
Shoba, Sandarsan; and Nandakumar, Kala (2014). Value Education towards Empowerment of Youth: A Holestic Approch. Social and Behavieral Science, 172, 192-199.