صلاحیت های حرفه ای مربی براساس دیدگاه آیت‌الله حائری شیرازی

نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 استادیار دانشکدۀ الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

تربیت، فرایندی پیچیده و مستلزم فعالیت تربیتی مربیانی است که آگاهانه و ماهرانه در این مسیر، به‌گونه‌ای مبتکرانه عمل می‌کنند؛ بر این اساس، شناسایی صلاحیت‌های حرفه‌ای مربی به تربیت درست، پرورش‌دادن استعدادهای افراد، و ایجاد جامعه­ای سالم و پویا کمک می‌کند. هدف از پژوهش حاضر، استخراج و تبیین صلاحیت­های حرفه­ای مربیان در چهار محور هدف‌گزینی مناسب، خصلت‌های شخصیتی، مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های روشی ازنظر آیت‌الله حائری شیرازی بوده و این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند اهدافی که مربی باید در تربیت مدّنظر داشته باشد، عبارت‌اند از: شکوفاکردن شخصیت انسانی، استقلال‌یابی متربی و کمال‌یابی معنوی؛ همچنین خصلت‌هایی که مربی باید در خود بپروراند، شامل موارد ذیل هستند: ایمان، اخلاص، دانش‌اندوزی مداوم، وفاکردن به عهد و نظم‌گرایی. پنج مهارت ارتباطی‌ای که مربی باید در فرایند تربیت به‌کار گیرد، عبارت‌اند از: انعطاف‌ورزی، مدارا، محبت‌ورزی معتدل و بجا، پرهیز از رفتارهای آزاردهنده، و استحقاق‌محوری. درنهایت، نُه روش تربیتی به‌دست‌آمده، شامل موارد ذیل است: تقویت تفکر، داستان‌گویی، بازی، پرسشگری، مهارت‌آموزی، اغماض از اشتباهات، تشویق‌کردن و جایزه‌دادن، تنبیه و کاهش‌دادن تدریجی کنترل بیرونی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم (ناصر مکارم شیرازی، مترجم).
احمدی‌مهر، نصرالله (1397). مشکلات تعلیم‌وتربیت در ایران. قابل دسترسی در: http://moallemirani.com/30363.
اسلامی، محمدتقی؛ دبیری، احمد؛ و علی‌زاده، مهدی (۱۳۸۹). اخلاق کاربردی: چالش‌ها و کاوش‌های نوین در اخلاق عملی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
بهروز، زهرا (1394). تقدم تزکیه بر تعلیم و انعکاس آن در ویژگی­های مربی و معلم ازدیدگاه اسلام. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد)، دانشگاه قم، قم، ایران.
حائری شیرازی، محمدصادق (1395). حکومت جهانی خدا. قـم: نهـاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها، دفتر معارف.
حائری شیرازی، محمدصادق (1396الف). تربیت دینی کودک. قـم: نهـاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها، دفتر معارف.
حائری شیرازی، محمدصادق (1396ب). تعلق. قـم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دفتر معارف.
حائری شیرازی، محمدصادق (1397الف). تفکر. قـم: نهـاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها، دفتر معارف.
حائری شیرازی، محمدصادق (1397ب). مربی و تربیت. قـم: نهـاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه­ها، دفتر معارف.
شعبانی، زهرا (1383). بررسی تطبیقی تربیت معلم ایران و چند کشور جهان. تعلیم‌وتربیت (آموزش‌وپرورش)، 19(79)، 121-159.
صادق‌بیگی، منیژه؛ و رضایت، غلام‌حسین (1397). تدوین الگوی شایستگی­های دبیران دبیرستان‌های دولتی ایران. نوآوری­های آموزشی، 17(65)، 75.
صافی، احمد (1385). مسائل آموزش‌وپرورش ایران و راه­های کاهش آن. تهران: ویرایش.
صائمیان، صدیقه (1387). شایستگی‌های نوین سرمایه‌های انسانی در نظام آموزشی سازمان‌های پیشِ‌رو. مدیریت، 19(134)، 10-14.
غلام‌علی‌پور، علی (1397). عوامل تأثیرگذاری مربی بر متربی در قرآن و حدیث. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
فرامرز قراملکی، احد (۱۳۸۸). اخلاق حرفه‌ای در تمدن ایران و اسلام. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فلّاح، عاطفه (1391). شناسایی وضعیت موجود و مطلوب صلاحیت­های حرفه­ای مربیان پیشدبستانی ازدیدگاه مربیان و مدیران. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.
کمساری، علی (1392). شاخص­های تربیت دینی. پیام زن، 22(۱۱) پیاپی ۲۶۳.
کهوکهر، غلام‌علی (1384). ویژگی­های مربی در اسلام. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). مدرسۀ عالی فقه و معارف اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران.
ملکی، حسن (1384). صلاحیت­های حرفۀ معلمی. تهران: مدرسه.
میثاقیان اردکانی، ضیاء (1385). خصوصیات معلم خوب ازنظر دانشآموزان دبستان­ها و دبیرستانهای شیراز و معلمان. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
میریونسی، سید مهدی (1394). بررسی و تعیین شایستگی­های عمومی و حرفه­ای معلم براساس مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
نبوی، سید صادق (1392). نقش و جایگاه دانشگاه فرهنگیان در اصلاح نظام آموزش‌وپرورش کشور. قابل دسترسی در: https://cfu.ac.ir/fa/content/4815.
نیکنامی، مصطفی؛ و کریمی، فریبا (1388). صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان آموزش عمومی و ارائۀ چارچوب ادراکی مناسب. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 6(23)، 1-22.
وجدانی، فاطمه (1389). ویژگی­های مربی ازمنظر روایات. بصیرت و تربیت اسلامی، 7(17)، 123-143.
Freidson, E. (2001). Professionalism. Blackwell Publishers.
Myyry, L. (2003). Components of Morality: A Professional Ethics Perspective on Moral Motivation, Moral Sensitivity, Moral Reasoning and Related Constructs among University Students. Academic Dissertation, University of Helsinki.