الگودهی در تربیت بر اساس شاخص‌های شخصیتی شهید سلیمانی با تأکید بر دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران .

2 دانشجوی دکتری فلسفۀ تعلیم‌وتربیت، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

بهره‌مندی از الگو یکی از عوامل مؤثر بر تربیت انسان به‌شمار می‌آید و الگوهای شایسته، اثری مطلوب و ماندگار بر ابعاد مختلف وجودی و شخصیت افراد برجای می‏‌گذارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی شاخص‌های شخصیتیِ شهید قاسم سلیمانی با تأکید بر دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی، جهت الگودهی در تربیت بود. این پژوهش ازلحاظ رویکرد، درزمرۀ تحقیق‌های کیفی قرار داشته و تحلیل داده‌ها در آن نیز تحلیل محتوای کیفی ازنوع استقرایی بود. برای انجام‌دادن تحقیق، بیانات مقام معظم رهبری دربارۀ شاخص‌های شخصیتیِ سردار سلیمانی بررسی شد و درقالب مؤلفه‏‌های مختلف قرار گرفت. براساس یافته‌‏های تحقیق، شاخص‌‏های شخصیتیِ سردار سلیمانی را ذیل چهار ساحت کلی بدین شرح می‌‏توان طبقه‌بندی کرد: ساحت تربیت عقلانی (شامل مؤلفه‌‏های فکر، منطقی‌بودن، و بادرایت و هوشیاربودن)؛ ساحت تربیت اعتقادی و عبادی (شامل مؤلفه‏‌های اخلاص و صدق و دوری از تظاهر و ریا، پیروزیِ درونی، حفظ تقوا و معنویات دفاع مقدس در سال‌های بعد، شهادت‌طلبی و مجاهدت)؛ ساحت تربیت اجتماعی، سیاسی و انقلابی (شامل مؤلفه‌‏های دشمن‌شناسی و پروانداشتن از دشمن، وفاداری به اسلام و انقلاب، انقلابی‌گری، تربیت‌شدۀ برجستۀ اسلام و مکتب امام خمینی (ره) بودن، برخورداری از روحیۀ تعاون، خنثی‌کنندۀ نقشه‌‏های دشمنان بودن، تعلیم‌دهندۀ مقاومت بودن و جهادگریِ بزرگ)؛ ساحت تربیت اخلاقی و رفتاری (شامل مؤلفه‏‌های شجاعت، نماد امید و اعتمادبه‌نفس بودن، تلاش بی‌وقفه درطول سالیان خدمت، ایثار و فداکاری، مراقب حفظ جان انسان‌ها بودن و تعدی‌نکردن به آن‌ها). علاوه‌بر آنچه گفتیم، یک شاخصۀ کل‌نگر نیز وجود دارد که در آن، ساحت‏‌های مختلف تربیت، اعم‌از تربیت شناختی، عقلانی، اعتقادی- عبادی، اجتماعی، سیاسی، انقلابی و اخلاقی- رفتاری در یک نظام متحد، منسجم و یکپارچه قرار می‏‌گیرند؛ لذا شهید سلیمانی در ابعاد بینشی، گرایشی و کنشی، الگوی تربیتیِ شایسته‌ای برای همگان هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم (محمدمهدی فولادوند، مترجم).
جوادی، فاطمه (1401). تبیین مؤلفه‌های مکتب تربیتی شهید حاج قاسم سلیمانی. (پایان‌نامۀکارشناسی ارشد). دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
خامنه‌ای، سید علی (1397). بیانات. قابل دسترسی در:
خامنه‌ای، سید علی (1401). بیانات. قابل دسترسی در:
 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=50226.
دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای. قابل دسترسی در: http://farsi.khamenei.ir.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1376). سِیری در تربیت اسلامی. تهران: مؤسسۀ نشر و تحقیقات ذکر.
دهقانی پوده، حسین؛ و امین پاشایی، هولاسو (1399). تدوین الگوی فرماندهی شهید قاسم سلیمانی. مجلۀ مدیریت اسلامی، 28(111)، 13-37.
رضاییان، زهرا (1399). نگاهی به ویژگی‌های سردار مکتب‌ساز، حاج قاسم سلیمانی. مجلۀ ره‌توشه، 1(1)، 277-289.
روح‌اللهی، مهدی (1400). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های نفوذ اجتماعی در سبک رهبری شهید قاسم سلیمانی. فصلنامۀ مدیریت اسلامی، 29(2)، 5-42.
سعیدی رضوانی، محمود؛ غلامی، فاطمه؛ و محبی، محمدمهدی (1400). رهیافتی از الگوسازی تربیتی تا الگوپذیری از شهید سلیمانی ازسوی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. دوفصلنامۀ علمی علوم تربیتی ازدیدگاه اسلام، 9(17)، 233-264.
سیف، علی‌اکبر (1387). روانشناسی پرورشیِ نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: دوران.
شریعتمداری، علی (1382). روانشناسی تربیتی. تهران: امیرکبیر.
عالم‌زادۀ نوری، محمد (1387). انسان، تربیت و روان‌شناسی اخلاق. نشریۀ پگاه حوزه، 6(239).
عباس‌زاده، روح‌الله (1399). مؤلفه‌های تربیتی مکتب شهید سلیمانی. دومین همایش بینالمللی گام دوم انقلاب اسلامی: مکتب شهید سلیمانی، الگوی تربیت مدیران جهادیِ تمدنساز. تهران.
قائمی مقدّم، محمدرضا (1382). روش الگویی در تربیت اسلامی. معرفت، 12(69)، 25-37.
کلینی، محمد بن یعقوب (1365). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محمدظاهری, محمد (1399). ارائۀ الگوی مدیریتی در تراز انقلاب برای مدیران عالی جمهوری اسلامی ایران، مبتنی‌بر سبک مدیریتیِ شهید سپهبد قاسم سلیمانی. فصلنامۀ مدیریت اسلامی، 28(1)، 21-46.
مطهرى، مرتضى (1365). تعلیموتربیت (چاپ 8). تهران: الزهرا.
مطهری، مرتضی (1396). مقدمهای بر جهانبینی اسلامی. تهران: صدرا.
ملکی، حسین (1379). تربیت عقلانی در نهج البلاغه و دلالت‏های آموزشی آن. نشریۀ مسائل کاربردی تعلیموتربیت اسلامی، 1(4)، 502.
موسوی، سید محمد (1398). مکتب شهید حاج قاسم سلیمانی در دفاع از حریم اهل‌بیت. نشریۀ مطالعات بیداری اسلامی، 8(15)، 75-100.
موسوی دره‌بیدی، عبدالله (1396). نگاه مقایسهایِ مبانی انسانشناسانۀ تربیت ازمنظر قرآن و اومانیسم. (پایان‌نامۀ سطح سه). حوزۀ علمیۀ قم.
مؤمنی راد، اکبر؛ علی‌آبادی، خدیجه؛ فردانش، هاشم؛ و مزینی، ناصر (1392). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار پژوهش. فصلنامة اندازهگیری تربیتی، 4(14)، 206-208.
نوروزی‌نژاد، محمد؛ و طباطبایی، مینو (1399). رویکرد تعلیم‌‌وتربیت اسلامی در ساحت‌های شش‌گانۀ سند تحول بنیادین نظام آموزشوپرورش. فصلنامۀ بینالمللی میانرشتهای و بینالادیانی، 7(21)، 35-63.