اعتباریابی مقیاس «حیات طیبه» مبتنی بر منابع اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دکتری مطالعات برنامۀ درسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی مقیاس «حیات طیبه» مبتنی بر منابع اسلامی انجام شد. رویکرد پژوهش کمی و روش مورد استفاده توصیفی ­ـ ­پیمایشی بود. اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری رشتۀ الهیات، معارف و تعلیم­‌و­تربیت اسلامی و دبیران و آموزگاران آموزش­‌و­پرورش، جامعۀ آماری پژوهش را تشکیل ­دادند که با استفاده از روش نمونه­‌گیری تصادفی ساده، 317 نفر برای نمونۀ پژوهش انتخاب شدند. جهت جمع‌­آوری داده­‌های پژوهش از پرسشنامۀ محقق‌­ساخته، براساسِ مطالعات نظری و پیشینۀ پژوهشی، استفاده گردید و روایی و پایایی پرسشنامه از طریق روش روایی محتوایی و آلفای کرونباخ تأیید و به شیوۀ تحلیل عاملی تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر­اساسِ نتایج بخش کمی، مقیاس «حیات طیبه» به‌دستِ نمونۀ پژوهش تأیید و نتایج تحلیل عاملی تأییدی معناداری تمامی مؤلفه­‌های مقیاس و اعتبار آن را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Validation of the Conceptual Scale of Hayat Tayyaba based on Islamic Texts

نویسندگان [English]

  • Rahmatollah Marzooghi 1
  • Farzane Deimehkar Haghighi 2
1 Professor of the Department of Educational Administration and planning, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 Ph.D. in Curriculum, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research is to validate the conceptual scale of Hayat Tayyaba based on Islamic sources.  The research approach was quantitative and the method used was descriptive-survey.  The statistical population of the research consisted of all the faculty members of theology, education and Islamic education, doctoral students of theology and Islamic education, primary school and high school teachers of education department.  317 people were selected using simple random sampling method.  The instrument used was a researcher-made questionnaire based on theoretical studies and research background and with a Likert scale.  For its validity and reliability, content validity and Cronbach's alpha were used and analyzed by confirmatory factor analysis.  Based on the results of the quantitative part, the conceptual scale of Hayat Tayyaba was confirmed by the research sample, and the results of the confirmatory factor analysis showed the significance of all the components of the conceptual scale.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Validation
  • Hayyat Tayyaba
  • Islamic texts
  • Conceptual Model
قرآن کریم، ترجمۀ مهدی الهی قمشه­ای، قم: انتشارات فاطمه الزهرا، 1380، چاپ دوم.
نهج‌­البلاغه، ترجمۀ محمد دشتی. قم: آل علی(ع)، 1391، چاپ سوم.
صحیفۀ سجادیه، ترجمۀ حسین انصاریان. مشهد: انتشارات آستان قدس، 1395، چاپ اول.
مفاتیح‌­الجنان، ترجمۀ موسی کلانتری دامغانی. قم: نشر بخشایش، 1380، چاپ اول.
ابن­‌منظور، محمد بن مکرم (1414). «لسان العرب»، محقق و مصحح: جمال الدین میردامادی، ج 3. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
جعفری، محمد تقی (١٣٨٧). «حیات معقول». تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار استاد علامه.
جوادی آملی، عبدالله (1389). «تفسیر انسان به انسان»، چاپ پنجم. قم: مرکز نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389). "فطرت در آئینۀ قرآن". فصلنامۀ انسان­‌پژوهی. 7 (23).
چراغی، صدیقه (1390). «بررسی تطبیقی آراء علامه جعفری و آیت­‌الله جوادی آملی در­خصوص حیات‌طیبه و جنبه‌های تربیتی آن». پایان­‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ الهیات
حاجی صادقی، عبدالله و ابوالقاسم بخشیان (1393). "مفهوم شناسی و حقیقت یابی حیات طیبه از منظر قرآن". انسان پژوهی دینی، 11(31)، 165-185.
حاجی علیان، نیره؛ کیخا، احمد (۱۳۹۶). تبیین چیستی و چرایی حیات طیبه در اسلام، سومین کنفرانس توانمندسازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات مدیریت، تهران: مرکز توانمندسازی مهارتهای فرهنگی و اجتماعی جامعه.
خواجه بمی، محمد حسین (1401). "شاخصه‌ها و آثار حیات طیبه در قرآن کریم با تأکید بر دیدگاه آیت‌­الله جوادی آملی". مطالعات فهم قرآن. 1 (1)، 195-177.
درخشه، جلال و حمیدرضا تبشیری (1399). "مؤلفه‌­های «حیات طیّبه» در اندیشۀ سیاسی نوصدرائیان با تأکید بر آراء علّامه طباطبایی و شهید مطهّری". دانش سیاسی، 16(1)، 117-144.
دیمه­‌کار حقیقی، فرزانه و رحمت­اله مرزوقی و جعفر جهانی و جعفر ترک­زاده (1399). "کاوش مفهوم «حیات طیبه» از منظر متون اسلامی: یک مطالعۀ کیفی". عقل و دین. 12 (23)، 159-134.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی­تا). «معجم مفردات الفاظ القرآن». بیروت: انتشارات دارالعلم.
زندیه، مهدی و صدیقه رضایی (1396). "واکاوی حقیقت حیات طیبه، مراحل و عوامل وصل به آن از دیدگاه علامه طباطبایی". مفتاح (مطالعات تفسیری و معناشناختی قرآنی). (5)، 100-79.
«سند تحول راهبردی نظام تعلیم­و­تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران» (1389). تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
سیدطاهرالدینی، سیدعلی، ایزدی، مهشید، وکیلی، نجمه (1398). "ایضاح خوانش قرآنی «قناعت» به عنوان عاملیت بهم‌تنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه". فصلنامه مطالعات قرآنی، 10(40)، 93-109.
طباطبایی، سید محمدحسین (1388). «بررسی­‌های اسلامی»، جلد2، چاپ2. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
طباطبایى، محمد حسین (1375). «المیزان فى تفسیر القرآن». قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
طباطبائی سید محمدحسین (1363). «تفسیر المیزان»، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفترنتشارات اسلامی.
طبرسى، فضل بن حسن (1389). «تفسیر جوامع الجامع». تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طبری، محمد بن حریر (1346). «جامع البیان فی تفسیر القرآن»، جلد 14، ترجمۀ محمد باقر خالصی. قم: دارالعلم.
فیض کاشانی، ملاحسن (1387). «تفسیر الصافی». تهران: انتشارات صدر.
قربانی، اکبر (1392). «چیستی حیات طیّبه، ابعاد و پیامدهای اجتماعی آن از دیدگاه اندیشمندان مسلمان». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام. دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
قرطبی، محمد بن احمد  (1364). «الجامع الأحکام القرآن». تهران: ناصرخسر.
مرزوقی، رحمت­‌اله (1395). «نظریه­‌های ساختاری در پارادایم تعلیم­‌و­تربیت اسلامی». تهران: آوای نور.
مصباح یزدی، محمدتقی(1392). «آیین پرواز»، چاپ هفتم. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1384). «تفسیرنمونه». تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
دوره 11، شماره 22
مهر 1402
صفحه 37-50
  • تاریخ دریافت: 02 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 21 بهمن 1402
  • تاریخ پذیرش: 21 دی 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 21 دی 1402
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1402