اعتباریابی مقیاس «حیات طیبه» مبتنی بر منابع اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دکتری مطالعات برنامۀ درسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی مقیاس «حیات طیبه» مبتنی بر منابع اسلامی انجام شد. رویکرد پژوهش کمی و روش مورد استفاده توصیفی ­ـ ­پیمایشی بود. اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری رشتۀ الهیات، معارف و تعلیم­‌و­تربیت اسلامی و دبیران و آموزگاران آموزش­‌و­پرورش، جامعۀ آماری پژوهش را تشکیل ­دادند که با استفاده از روش نمونه­‌گیری تصادفی ساده، 317 نفر برای نمونۀ پژوهش انتخاب شدند. جهت جمع‌­آوری داده­‌های پژوهش از پرسشنامۀ محقق‌­ساخته، براساسِ مطالعات نظری و پیشینۀ پژوهشی، استفاده گردید و روایی و پایایی پرسشنامه از طریق روش روایی محتوایی و آلفای کرونباخ تأیید و به شیوۀ تحلیل عاملی تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر­اساسِ نتایج بخش کمی، مقیاس «حیات طیبه» به‌دستِ نمونۀ پژوهش تأیید و نتایج تحلیل عاملی تأییدی معناداری تمامی مؤلفه­‌های مقیاس و اعتبار آن را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم، ترجمۀ مهدی الهی قمشه­ای، قم: انتشارات فاطمه الزهرا، 1380، چاپ دوم.
نهج‌­البلاغه، ترجمۀ محمد دشتی. قم: آل علی(ع)، 1391، چاپ سوم.
صحیفۀ سجادیه، ترجمۀ حسین انصاریان. مشهد: انتشارات آستان قدس، 1395، چاپ اول.
مفاتیح‌­الجنان، ترجمۀ موسی کلانتری دامغانی. قم: نشر بخشایش، 1380، چاپ اول.
ابن­‌منظور، محمد بن مکرم (1414). «لسان العرب»، محقق و مصحح: جمال الدین میردامادی، ج 3. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
جعفری، محمد تقی (١٣٨٧). «حیات معقول». تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار استاد علامه.
جوادی آملی، عبدالله (1389). «تفسیر انسان به انسان»، چاپ پنجم. قم: مرکز نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1389). "فطرت در آئینۀ قرآن". فصلنامۀ انسان­‌پژوهی. 7 (23).
چراغی، صدیقه (1390). «بررسی تطبیقی آراء علامه جعفری و آیت­‌الله جوادی آملی در­خصوص حیات‌طیبه و جنبه‌های تربیتی آن». پایان­‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ الهیات
حاجی صادقی، عبدالله و ابوالقاسم بخشیان (1393). "مفهوم شناسی و حقیقت یابی حیات طیبه از منظر قرآن". انسان پژوهی دینی، 11(31)، 165-185.
حاجی علیان، نیره؛ کیخا، احمد (۱۳۹۶). تبیین چیستی و چرایی حیات طیبه در اسلام، سومین کنفرانس توانمندسازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات مدیریت، تهران: مرکز توانمندسازی مهارتهای فرهنگی و اجتماعی جامعه.
خواجه بمی، محمد حسین (1401). "شاخصه‌ها و آثار حیات طیبه در قرآن کریم با تأکید بر دیدگاه آیت‌­الله جوادی آملی". مطالعات فهم قرآن. 1 (1)، 195-177.
درخشه، جلال و حمیدرضا تبشیری (1399). "مؤلفه‌­های «حیات طیّبه» در اندیشۀ سیاسی نوصدرائیان با تأکید بر آراء علّامه طباطبایی و شهید مطهّری". دانش سیاسی، 16(1)، 117-144.
دیمه­‌کار حقیقی، فرزانه و رحمت­اله مرزوقی و جعفر جهانی و جعفر ترک­زاده (1399). "کاوش مفهوم «حیات طیبه» از منظر متون اسلامی: یک مطالعۀ کیفی". عقل و دین. 12 (23)، 159-134.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی­تا). «معجم مفردات الفاظ القرآن». بیروت: انتشارات دارالعلم.
زندیه، مهدی و صدیقه رضایی (1396). "واکاوی حقیقت حیات طیبه، مراحل و عوامل وصل به آن از دیدگاه علامه طباطبایی". مفتاح (مطالعات تفسیری و معناشناختی قرآنی). (5)، 100-79.
«سند تحول راهبردی نظام تعلیم­و­تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران» (1389). تهران: دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
سیدطاهرالدینی، سیدعلی، ایزدی، مهشید، وکیلی، نجمه (1398). "ایضاح خوانش قرآنی «قناعت» به عنوان عاملیت بهم‌تنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه". فصلنامه مطالعات قرآنی، 10(40)، 93-109.
طباطبایی، سید محمدحسین (1388). «بررسی­‌های اسلامی»، جلد2، چاپ2. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
طباطبایى، محمد حسین (1375). «المیزان فى تفسیر القرآن». قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
طباطبائی سید محمدحسین (1363). «تفسیر المیزان»، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفترنتشارات اسلامی.
طبرسى، فضل بن حسن (1389). «تفسیر جوامع الجامع». تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طبری، محمد بن حریر (1346). «جامع البیان فی تفسیر القرآن»، جلد 14، ترجمۀ محمد باقر خالصی. قم: دارالعلم.
فیض کاشانی، ملاحسن (1387). «تفسیر الصافی». تهران: انتشارات صدر.
قربانی، اکبر (1392). «چیستی حیات طیّبه، ابعاد و پیامدهای اجتماعی آن از دیدگاه اندیشمندان مسلمان». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام. دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
قرطبی، محمد بن احمد  (1364). «الجامع الأحکام القرآن». تهران: ناصرخسر.
مرزوقی، رحمت­‌اله (1395). «نظریه­‌های ساختاری در پارادایم تعلیم­‌و­تربیت اسلامی». تهران: آوای نور.
مصباح یزدی، محمدتقی(1392). «آیین پرواز»، چاپ هفتم. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1384). «تفسیرنمونه». تهران: دارالکتاب الاسلامیه.