مطلوبیت‌های نظام راهنمایی و مشاورۀ نهاد آموزش و پرورش در افق تمدنی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره و بهداشت روان، دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام) ، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه علامه طباطبائی(ره)، تهران، ایران.

چکیده

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از مهم‌ترین سیاست‌ها و تدابیر مقام معظم رهبری(مدظله‌ العالی) در حرکت پیش روی انقلاب اسلامی است که نظام تعلیم­‌و­تربیت در تحقق افق ترسیم­‌شده آن، نقش مهم و اساسی دارد؛ از­این­‌رو، هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص‌های مطلوب نظام راهنمایی و مشاورۀ آموزش­‌و­پرورش در افق تمدنی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود. پژوهش حاضر با هدف توسعه‌ای، پژوهشی کیفی و توصیفی از نوع تحلیلی­‌ـ­ استنباطی است. روش گردآوری داده­‌ها، مطالعات اسنادی و ابزار پژوهش، فیش‌برداری بود. نمونۀ مورد­ مطالعه برای احصاء شاخص‌ها، تمام­‌خوانی متن سند بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود. برای احصاء شاخص‌های توصیفی­‌ـ‌ تفسیری از دیدگاه 4 متخصص راهنمایی و مشاورۀ تحصیلی که سابقۀ فعالیت در آموزش­‌و­پرورش داشتند، استفاده شد و در حوزۀ سیاست‌های جهت‌دهنده از بیانات امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) مصداق‌یابی‌گردید. محققان برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل محتوا استفاده کردند. در این پژوهش، بر­اساس خوانش دقیق و کامل متن بیانیه گام دوم، احصاء و کدگذاری داده‌ها انجام شد. در مرحلۀ اول، مؤلفه‌ها، احصاء و در مرحلۀ دوم، طبقه‌بندی مؤلفه‌ها و دستیابی به مقوله‌های اصلی صورت گرفت. در مرحلۀ اول 33 مؤلفه شناسایی شد که در دو طبقۀ شاخص‌های مرتبط با نظام راهنمایی و مشاوره و بایسته‌ها و سیاست‌های جهت‌دهندۀ نظام راهنمایی و مشاوره قرار گرفتند. در مرحلۀ دوم ، نظام راهنمایی و مشاوره حائز شش مقولۀ اصلی پرورش‌دهنده، کمک‌کننده، شناساگر (آینده‌سازی)، معنویت‌محور، تمهیدگر و ارائه‌­دهندۀ خدمات تخصصی شد و بایسته‌ها و سیاست‌های کلان و جهت‌دهنده به نظام راهنمایی و مشاوره در قالب پنج مقولۀ اصلی تأمین‌کننده و تضمین‌کننده، تعمیق‌بخش و نهادینه‌ساز، جامعه‌پرداز، مروج و گفتمان‌ساز و تبدیل‌کننده طبقه‌بندی شدند. نتایج پژوهش حاضر در حوزۀ تدوین الگوهای مورد نیاز آموزش­‌و­پرورش در جهت پاسخگویی به نیازهای روز کشور و حرکت تمدنی انقلاب اسلامی در حوزۀ راهنمایی و مشاوره، می‌تواند مورد­ استفادۀ متخصصان و متولیان این بخش از خدمات باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


تمسکی، محمدرضا (1399). "مدل‌های نظام راهنمایی مورد نیاز تحول بنیادین آموزش و پرورش". نشریۀ علمی فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 11(42)،  143-172.
سمسار، حامد و محمدصادق سمسار و صدیقه کریمی (1394). "مدل‌سازی تحقق تمدن نوین اسلامی به کمک شبکه‌سازی اجتماعی. نشریۀ علمی جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 3(2)، 19-62.
شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ شورای عالی آموزش‌­و­پرورش؛ وزارت آموزش­‌و­پرورش جمهوری اسلامی ایران (1390). «مبانی نظری تحول در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران». تهران: دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ شورای عالی آموزش‌­و­پرورش؛ وزارت آموزش­‌و­پرورش جمهوری اسلامی ایران (1390). «سند تحول آموزش­‌و­پرورش جمهوری اسلامی ایران». تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شورای عالی آموزش­‌و­پرورش (1400). «نظام جامع راهنمایی و مشاوره در آموزش و پرورش». 
شفیع‌آبادی، عبدالله (1399). «مقدمات راهنمایی و مشاوره». تهران: رشد.
خامنه‌ای، سیدعلی (1397). «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی». تهران: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌­الله خامنه‌­ای.
دلاور، علی (1388). «مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی». تهران: رشد.
عرسان کیلانی، ماجد (1389). «فلسفه تربیت اسلامی». ترجمه، نقد و اضافات بهروز رفیعی. تهران: سمت.
عصاره‌نژاد دزفولی، سینا و میثم فرخی (1399). "دلالت‌های بنیادین سیاست‌گذاری تربیتی اسلامی، برگرفته از قول و سیره رضوی"، 8(29)، 193-216.
مدور، معصومه؛ محسن فرمهینی فراهانی و سعید بهشتی (1399). "بانی تربیت اخلاقی در نظریه انسان‌شناسی شهید مطهری(ره)". نشریۀ علمی پژوهش در مسائل تعلیم­‌و­تربیت اسلامی، 28(48)، 5-30.
 مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) (1389). «صحیفۀ امام: مجموعه آثار امام خمینی(ره) جلد 15 و 17». تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
محمدی پویا، فرامرز و سینا ترکاشوند (1399). "تربیت زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی با تأکید بر اندیشۀ مقام معظم رهبری". نشریۀ علمی پژوهش در مسائل تعلیم‌­و­تربیت اسلامی، 28(46)، 103-124.
نبی‌زاده، محمد (1396). «تربیت تمدن‌ساز». تهران: نهضت پویا.