تأملی بر غایت تربیت اسلامی در هم افزایی دین و تکنولوژی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسادکتری دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشگاه تهران

10.30497/esi.2024.245728.1735

چکیده

دین و تکنولوژی از پدیده‌های فراگیر حیات انسانی هستند و تعامل آنها صور مختلفی به خود گرفته است. هدف این پژوهش صورت‌بندی انواع هم‌افزایی دین و تکنولوژی (سطحی، نادرست و ناقص) و ارائه رویکرد مطلوب و مسئولانه به این رابطه از منظر انسان تکنولوژیک و انسان دیندار است. با توجه به اینکه هدف دین، تربیت آدمی و عالی‌ترین هدف تربیت دینی، وصول به قرب به‌مثابه واقعیتی تکوینی است، در این پژوهش تأثیر انواع هم‌افزایی دین و تکنولوژی در میزان وصول به این هدف، مورد تبیین و تحلیل قرار می‌گیرد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و یافته‌ها حاکی از این است که اگر چه انتفاع دین و تکنولوژی از یکدیگر از جهات متکثری ممکن است، اما اشتراک در تعالی‌طلبی، منجر به وجوه تازه‌ای از هم‌افزایی آنها شده است. در این پژوهش نوع مواجهه انسان دیندار با تکنولوژی و انسان تکنولوژیک با دین ترسیم و مورد مداقه قرار گرفته و باتوجه به موقعیت کانونی مفهوم قرب در تربیت اسلامی، تأملات روبنایی و زیربنایی رابطه دین و تکنولوژی برای متولیان تربیتی که توأمان به رشد دینی و هوشمندسازی مراکز و محتوای تربیتی اهتمام دارند، برجسته می‌گردد . نتایج پژوهش نشان می‌دهد چهره فی‌نفسه تکنولوژی و چهره لغیره آن که در خدمت نیازهای بشر است، بصورت آگاهانه یا ناآگاهانه منتج به قرب می‌گردد؛ اما آنجا که در خدمت سیاست‌ها و رویه‌های بشری قرار می‌گیرد، مخرب و نامطلوب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات