تاملاتی در مفهوم‌شناسی و مرزشناسی «تربیت انقلابی»

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665تهران، ایران

10.30497/esi.2024.245953.1751

چکیده

در میان جمعیت‌های وفادار به انقلاب اسلامی ایران سبک‌های تربیتی متعددی دیده می‌شود که وجه اشتراک آنها در الگویی از تربیت مبتنی بر انقلاب اسلامی است که به «تربیت انقلابی» موسوم است. نوشتار حاضر درصدد است با روش تحلیل مفهومی به مفهوم‌شناسی و مرزشناسی «تربیت انقلابی»، بپردازد. برای این منظور در ابتدا گونه‌ها و معانی تربیت انقلابی صورت‌بندی شد و در ادامه با هدف ارائه تعریفی هنجاری از «تربیت انقلابی» و «انسان انقلابی» ، عناصر معنایی «انقلابی‌گری» تحلیل مفهومی شد. و در ادامه مرز مفهومی «تربیت انقلابی» با مفاهیم مشابه در گفتمان خودی یعنی تربیت مهدوی، تربیت جهادی، تربیت بسیجی، و نیز گفتمان‌های رقیب مرزشناسی شد. بعد از بررسی‌ها و تحلیل معانی و اقسام «تربیت انقلابی» و نیز بررسی عناصر معنایی آن در گفتمان انقلاب اسلامی، در تعریف «تربیت انقلابی»، بر فرایند یاری‌رسانی به متربی برای مبارزه عدالت‌خواهانه و عقلانی با حاکمیت غیرالهی، و پذیرش و التزام به ربوبیت تشریعی الهی؛ همراه با تایید، مشارکت، نظارت و انتقاد در حکومت اسلامی تاکید شد. همچنین مفهوم «تربیت انقلابی» در گفتمان‌های دیگر (پست مدرن، نومارکسیستی و رویکردهای انتقادی) با این مفهوم در گفتمان انقلاب اسلامی، بلحاظ زیربنایی و روبنایی تمایز دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات