مطالعه کیفی علل دین‌گریزی نوجوانان پسر در خانواده‌های مذهبی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

3 کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه معارف قران و عترت اصفهان، اصفهان، ایران

4 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

10.30497/esi.2024.246956.1834

چکیده

هدف مطالعه‌ی حاضر کشف مولفه های دین گریزی در بین نوجوانان پسر بود. پژوهش کیفی از نوع نظریه زمینه‌ای ساختن گرایی اجتماعی چارمز (2005) بود.نمونه‌‌‌گیری به روش هدفمند از نوع متجانس و معیار تعداد شرکت‌کنندگان بر اساس اشباع نظری بود. پس از مراجعه به هفت مدرسه پسرانه مذهبی اصفهان، تعداد 10 دانش آموز با توجه به ملاک های ورود علاقه به همکاری، اجازه ضبط و پیاده سازی مصاحبه ها و بازه سنی 15 تا 18 سال و ملاک های خروج نداشتن مشکلات جسمانی و روانشناختی حاد و نداشتن تمایلات دین گریزی، انتخاب شد. به منظور گردآوری داده‌‌‌ها از مصاحبه‌‌ی نیمه ساختار یافته از نوع کانونی استفاده شد. تحلیل نظریه زمینه ای به روش چارمز (2014) سه مولفه را آشکار کرد: الف) چیستی دین گریزی حاوی سه کد محوری بود که عبارت بودند از: 1) میل به تصمیم گیری بر اساس تشخیص فردی، 2) انتخاب دین به عنوان یکی از انواع ارزش های زندگی، 3) رفتار کردن بر اساس تشخیص های فردی؛ ب)طبقه ی چرایی دین‌گریزی با کدهای محوری؛ 1) علل فردمدار (با کدهای باز بیدار شدن غرایز، کنجکاوی و نصیحت گریزی، ناتوانی از مدیریت غرایز) و 2) علل دیگرمدار (با کدهای باز دوستان و خانواده، نقش جامعه و رسانه و برخوردهای اجتماعی) و ج) طبقه ی چگونگی دین‌گریزی با کدهای محوری: 1) همرنگی با جماعت (با کدهای باز همرنگی با دوست و همرنگی با خانواده)، 2) پیداکردن شواهد خلاف برای دینداری (برداشت به نفع دین گریزی از رویدادهای اجتماعی، بیش تعمیم دهی به نفع دین‌گریزی) و 3) پیدا کردن شواهد موافق برای دین‌گریزی (خطایابی از دینداران و برداشت های خود موید از دین). با توجه به نتایج حاصل می توان گفت برای اصلاح دین‌گریزی راهبردهایی باید طراحی شوند که هر چهار بعد دین گریزی را پوشش دهند در غیر اینصورت راهبردهای اصلاحی ممکن است نتیجه ی لازم را نداشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

علوم تربیتی از دیدگاه اسلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 29 آبان 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار