مبانی زیبایی‌شناختی حیات طیبه در قرآن و دلالت‌های تربیتی آن (با تأکید بر سواد زیبایی‌شناختی دانشجومعلمان)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران.

2 استادگروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد تهران، ایران

10.30497/esi.2025.246593.1805

چکیده

این پژوهش، با هدف بررسی مبانی زیبایی‌شناختی حیات طیبه در قرآن و استخراج دلالت‌های تربیتی آن با تأکید بر سوادِ زیبایی‌شناختیِ دانشجو‌معلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش پژوهش از منظر هدف، بنیادی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی- تحلیلی است. از روش اسنادی و فیش‌برداری از منابع اسلامی و فلسفی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مبانی مستخرج از زیبایی‌شناسی حیات طیبه عبارتند از: خاستگاه جمال، زیبایی مطلق است، انسان مظهر جمال الهی و رونوشتی از زیبایی مطلق است، زیبایی در قرآن گستردگی، جامعیت و تنوع دارد، زیبایی، غایت کمال انسانی و امری فطری در انسان است، زیبایی در قرآن چند جنبه ای است، زیبایی شامل عین و ذهن است، زیبایی هم نسبی و هم مطلق است. همچنین دلالتهای تربیتی به ‌دست آمده از مبانی، درباره هدف غایی، رسیدن به زیبایی مطلق است. نتایج نشان داد که اهداف واسطه‌ای عبارتند از: تعمیق شناخت نسبت به زیبایی مطلق، آموزش مهارتهای لازم برای پرورش زیبایی، آشنایی با تنوع مفهوم زیبایی در قرآن، تربیت حسّ زیبایی‌شناختی، تربیت ذوق هنری متعالی، آموزش مبانی نظری زیبایی‌شناختی، پرورشِ تفکر انتقادی. همچنین یافتهها در زمینه اشارات تربیتی کسب شده از مبانی در مورد اصول تربیتی عبارتند از: اصل تربیتِ حسّ زیبایی‌شناختی، اصل تربیت براساس فطرت، اصل اُنس با قرآن، اصل ایجاد محیطی زیبا، اصل تنوع، اصل تعادل و تناسب، اصل پرورش خلاقیت.

با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که با مهیا کردن زمینه برای سوق دادن دانشجو‌معلمان به سوی اسماء الحسنی الهی و با کاربرد اهداف و اصول مستخرج از مبانی زیبایی شناختی حیات طیبه ، می‌توان به تربیتی جامع، متعادل برای دانشجومعلمان و ارتقای سواد زیبایی‌شناختی در جامعه دست یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات