بررسی میزان توجه به ساحت ‌های ششگانه تربیتی در کتاب های درسی علوم تجربی و ریاضیات دوره ابتدایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

در پژوهش حاضر، میزان توجه به ساحت‌های شش‌گانۀ تربیتیِ سند تحول بنیادین آموزش ‏وپرورش در کتاب‏ های درسی علوم تجربی و ریاضی دورۀ ابتدایی را با استفاده از روش توصیفی ازنوع تجلیل محتوا بررسی کرده ‏ایم و جامعۀ تحلیلی موردنظر، شامل کتاب ‏های علوم تجربی و ریاضی دورۀ ابتدایی در سال تحصیلی 1402-1403 بوده است. داده‌های تحقیق با استفاده از شیوۀ تحلیلی آنتروپی شانون تحلیل و توصیف شده ‏اند و نتایج حاصل‏ شده نشان می‏ دهد ازمیان کتاب‌های درسی علوم تجربی شش پایه، بیشترین توجه به ابعاد و مؤلفه‌های ساحت‌های شش‌گانۀ سند تحول بنیادین آموزش ‏وپرورش در کتاب علوم تجربی سال پنجم با 40/19 درصد و کمترین توجه در کتاب علوم تجربی سال دوم با 85/11 درصد صورت گرفته است؛ همچنین براساس نتایج به ‏دست‏ آمده در کتاب‌های درسی علوم تجربی دورۀ ابتدایی، بُعد زیستی و بدنی با 55/32 درصد به بیشترین میزان و بُعد زیبایی‌شناختی و هنری با 50/7 درصد به کمترین میزان، موردتوجه بوده است. ازبین کتاب‌های درسی ریاضی شش پایه، بیشترین توجه به ابعاد و مؤلفه‌های ساحت‌های شش‌گانۀ سند تحول بنیادین آموزش ‏وپرورش در کتاب ریاضی سال ششم با 00/18 درصد و کمترین توجه در  کتاب ریاضی سال دوم با 50/15 درصد صورت گرفته؛ همچنین براساس نتایج به ‏دست‏ آمده در کتاب‌های درسی ریاضی دورۀ ابتدایی، بُعد علمی و فناوری با 37/36 درصد به بیشترین میزان و بُعد سیاسی و اجتماعی با 37/11 درصد به کمترین میزان، موردتوجه بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Level of Attention to the Six Educational Areas in Elementary Science and Mathematics Textbooks

نویسنده [English]

  • marzban adibmanesh
...
چکیده [English]

The aim of the present study is to investigate the level of attention paid to the six areas of education, the document of fundamental transformation of education, in the textbooks of experimental sciences and mathematics for the primary school. The research method was a descriptive study of content. The analytical population of the study included the books of "Experimental Sciences" and "Mathematics" for the primary school in the academic year 1402-1403. The research data were analyzed and described using the Shannon entropy analytical method. The results indicate that among the textbooks of experimental sciences for the sixth grade, the most attention is paid to the dimensions and components of the six areas of education, the document of fundamental transformation of education, in the fifth-year experimental sciences textbook with 19.40 percent, and the least attention is paid to the second-year experimental sciences textbook with 11.85 percent. Also, based on the results obtained in the textbooks of experimental sciences for the primary school, the most attention is paid to the biological and physical dimension with 32.55 percent, and the least attention is paid to the aesthetic and artistic dimension with 7.50 percent. Among the 6th grade math textbooks, the most attention to the dimensions and components of the six areas of the fundamental transformation of education is paid to the 6th grade math textbook with 18.00 percent and the least attention is paid to the 2nd grade math textbook with 15.50 percent. Also, based on the results obtained in the elementary school math textbooks, the most attention is paid to the scientific and technological dimension with 36.37 percent and the least attention is paid to the political and social dimension with 11.37 percent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elementary school
  • educational areas
  • mathematics
  • experimental sciences
آتشک، محمد؛ قهرمانی، محمد؛ ابوالقاسمی، محمود؛ فراست‏خواه، مقصود؛ و ماه‏زاده، پریسا (1391). بازتاب مفاهیم اخلاق جهانی در اهداف آموزش‏وپرورش ایران. اخلاق در علوم و فناوری، 7(2)، 64-73.
آذر، عادل (1380). بسط و توسعۀ روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‏ها در تحلیل محتوا. فصلنامۀ علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، 3(6)، 25-41.
احمدی، مژگان؛ و قاسمی، نازنین (1395). تحلیل محتوای ریاضی سال چهارم انسانی براساس تکنیک ویلیام رومی. کنفرانس‏های آموزش ریاضی ایران.
ادیب‏منش، مرزبان؛ لیاقت‏دار، محمدجواد؛ و نصر اصفهانی، احمدرضا (1396). تبیین ابعاد و مؤلفه‏های برنامۀ درسی معنوی، مطابق با اسناد و منابع مرتبط به آن. فصلنامۀ تربیت اسلامی، 13(27)، 61-84.
اسکات، ویلیام (1391). تئوری حسابداری مالی (علی پارساییان، مترجم). تهران: ترمه.
بابایی، مهدی (1393). نگرش عمیق پیرامون سند تحول بنیادین و رابطه با ساحت‏های شش‏گانۀ تربیتی. اندیشه‏های نوین آموزشی، 7(1)، 49-64.
پیغامی، عادل؛ و تورانی، حیدر (1390). نقش برنامۀ درسی اقتصاد در برنامۀ تعلیم‏وتربیت رسمی و عمومی دنیا: ارائۀ یک برنامۀ عمل برای یک برنامۀ درسی مغفول. فصلنامۀ نوآوری‏های آموزشی، 9(37)، 31-52.
رجبی، محمد؛ رجبی، فاطمه؛ و رجبی، محمدحسن (1403). اهمیت دروس عملی مانند ریاضی و علوم تجربی در پایۀ ابتدایی و نقش معلم در تثبیت آن. نوزدهمین کنفرانس مدیریت و پژوهش در علوم انسانی، تهران.
شورای عالی وزارت آموزش‏وپرورش (1390). سند تحول بنیادین آموزش‏وپرورش.
صفاریه، محدثه (1397). بررسی تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی ازمنظر فعال‏بودن و غیرفعال‏بودن برمبنای الگوی ویلیام. فصلنامۀ پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، 4(9)، 62-89.
علی‏پور، فاطمه؛ حیدری، زهرا؛ و سنجری، فاطمه (1396). بررسی میزان توجه به ساحت‏های شش‏گانۀ تربیت سند تحول بنیادین آموزش‏وپرورش در کتاب‏های درسی هدیه‏های آسمانی دورۀ دوم ابتدایی. همایش کشوری دانش موضوعی- تربیتی (دانش‏آموزش محتوا): آموزش دینی و قرآن.
فتحی واجارگاه، کوروش (1388). اصول و مفاهیم برنامۀ درسی. تهران: بال.
کرلینجر، فرد(1380). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. ترجمه حسن پاشاشریفی و جعفـر نجفـی زنـد، تهـران: آوای نـور.
مهرمحمدی، محمود (1399). برنامۀ درسی: نظرگاه‏ها، رویکردها و چشم‏اندازها. تهران: سمت.
نوریان، محمد (1399). راهنمای عملی تحلیل محتوای کمّی و کیفی کتاب‏های درسی دورۀ ابتدایی. تهران: شورا.
وفایی، رضا؛ قمشی، سیف‏الله؛ و طالعی فرد، احمد (1396). بررسی میزان توجه به ساحت‏های شش‏گانۀ تربیت سند تحول بنیادین آموزش‏وپرورش در کتاب‏های درسی مطالعات اجتماعی دورۀ ابتدایی. فصلنامۀ مسائل کاربردی تربیت اسلامی، 2(2 و 3)، 131-154.
 
 
 
 
  • تاریخ دریافت: 10 دی 1403
  • تاریخ بازنگری: 14 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 20 شهریور 1404
  • تاریخ اولین انتشار: 20 شهریور 1404
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1404